наразная зброя

т. 11, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэвальве́р, ‑а, м.

Ручная агнястрэльная наразная зброя з рухомым барабанным магазінам. Раз’юшаны камендант выхапіў рэвальвер, стрэліў два разы. Колас.

[Ад лац. revolver.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наразны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. наразны́ наразна́я наразно́е наразны́я
Р. наразно́га наразно́й
наразно́е		 наразно́га наразны́х
Д. наразно́му наразно́й наразно́му наразны́м
В. наразны́ (неадуш.)
наразно́га (адуш.)		 наразну́ю наразно́е наразны́я (неадуш.)
наразны́х (адуш.)
Т. наразны́м наразно́й
наразно́ю		 наразны́м наразны́мі
М. наразны́м наразно́й наразны́м наразны́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

наразны́ вайск gezógen;

наразна́я збро́я gezógene Wáffe(n)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

gwintówka

ж. вінтоўка; наразная стрэльба, шрубаванка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

свідрава́льна-наразны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. свідрава́льна-наразны́ свідрава́льна-наразна́я свідрава́льна-наразно́е свідрава́льна-наразны́я
Р. свідрава́льна-наразно́га свідрава́льна-наразно́й
свідрава́льна-наразно́е		 свідрава́льна-наразно́га свідрава́льна-наразны́х
Д. свідрава́льна-наразно́му свідрава́льна-наразно́й свідрава́льна-наразно́му свідрава́льна-наразны́м
В. свідрава́льна-наразны́ (неадуш.)
свідрава́льна-наразно́га (адуш.)		 свідрава́льна-наразну́ю свідрава́льна-наразно́е свідрава́льна-наразны́я (неадуш.)
свідрава́льна-наразны́х (адуш.)
Т. свідрава́льна-наразны́м свідрава́льна-наразно́й
свідрава́льна-наразно́ю		 свідрава́льна-наразны́м свідрава́льна-наразны́мі
М. свідрава́льна-наразны́м свідрава́льна-наразно́й свідрава́льна-наразны́м свідрава́льна-наразны́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шту́цэр, ‑а, м.

1. Старажытная ваенная стрэльба з вінтавымі нарэзамі ў ствале. // Паляўнічая наразная стрэльба вялікага калібру.

2. Спец. Невялікі патрубак з вонкавай разьбой, які служыць для злучэння труб паміж сабой, для далучэння іх да рэзервуараў, пасудзін і пад.

[Ням. Stutzer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АГНЯСТРЭ́ЛЬНАЯ ЗБРО́Я,

агульная назва сродкаў, у якіх для выкідвання з канала ствала снарада (кулі, міны) выкарыстоўваецца сіла ціску ад згарання парахавых зарадаў ці спец. гаручых сумесяў. Бывае гладкаствольная і наразная, аднаразовая і аўтаматычная, баявая, спартыўная і паляўнічая; паводле абслугоўвання і выкарыстання — індывідуальная і калектыўная. Баявая агнястрэльная зброя падзяляецца на артылерыйскую (гарматы, мінамёты, гаўбіцы і інш.), стралковую (рэвальверы, пісталеты, аўтаматы, вінтоўкі, карабіны, кулямёты і інш.); да агнястрэльнай зброі адносяцца таксама гранатамёты.

Агнястрэльныя зброі з’явіліся пасля вынаходства пораху і ўпершыню выкарыстана ў Кітаі ў 11 ст. У Еўропе, у т. л. на Беларусі, вядома з 14 ст. Выраблялася на Беларусі з канца 14 ст. У 16—18 ст. людвісарні (ліцейныя майстэрні), дзе адлівалі гарматы, існавалі ў Нясвіжы, Слуцку, Урэччы, Быхаве, Магілёве і інш гарадах. Буйнейшыя вытворцы сучаснай агнястрэльнай зброі і інш. ўзбраення — ЗША, Расія, Францыя і інш. прамыслова-развітыя краіны.

т. 1, с. 78

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)