напя́ты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. напя́ты напя́тая напя́тае напя́тыя
Р. напя́тага напя́тай
напя́тае		 напя́тага напя́тых
Д. напя́таму напя́тай напя́таму напя́тым
В. напя́ты (неадуш.)
напя́тага (адуш.)		 напя́тую напя́тае напя́тыя (неадуш.)
напя́тых (адуш.)
Т. напя́тым напя́тай
напя́таю		 напя́тым напя́тымі
М. напя́тым напя́тай напя́тым напя́тых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

напя́ты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. напя́ты напя́тая напя́тае напя́тыя
Р. напя́тага напя́тай
напя́тае		 напя́тага напя́тых
Д. напя́таму напя́тай напя́таму напя́тым
В. напя́ты (неадуш.)
напя́тага (адуш.)		 напя́тую напя́тае напя́тыя (неадуш.)
напя́тых (адуш.)
Т. напя́тым напя́тай
напя́таю		 напя́тым напя́тымі
М. напя́тым напя́тай напя́тым напя́тых

Кароткая форма: напя́та.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

напя́ты

1. напряжённый, нату́женный;

2. разг. натя́нутый, напя́ленный;

3. натя́нутый;

1-3 см. напя́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напя́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад напяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напну́ты, см. напя́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нату́женный нату́жаны; напру́жаны; напя́ты;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ На́піта ’насцеж’ (Гарэц., Бяльк., Мат. Маг.; віц., Бел. дыял.), ’шырока, да канца расчыніць (акно, дзверы)’ (бялын., Янк. Мат.), напята ’тс’ (ветк., Мат. Гом.), ’наўсцяж, наросхрыст’ (Юрч.), рус. напятё, на́пяту, на́пято, на́пяты ’насцеж (пра дзверы, вароты)’. Відаць, да пяць, пну (гл.), параўн. напяты ’расцягнуты, нацягнуты’. Не выключана, аднак, і іншая версія: да пяти ’гняздо, у якім мацавалася вось дзвярэй’, параўн.: На ўвесь пятнік расчыніў дзверы (слаўг., Яшкін, вусн. паведамл.), пры пптнік ’перакладзіна, верхні вушак’ (Мат. Маг.), г. зн. ’так, каб быў відаць увесь вушак’. Гл. таксама Шаур, Etym. Brun., 99.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

taut [tɔ:t] adj.

1. тугі́; наця́гнуты, напя́ты

2. напру́жаны (пра нервы, мышцы і да т.п.);

a taut smile ненатура́льная ўсме́шка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

napięty

napięt|y

напружаны; напяты; нацягнуты;

stosunki ~e — нацягнутыя адносіны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

tightrope [ˈtaɪtrəʊp] n. ту́га напя́ты кана́т;

a tightrope walker канатахо́дзец

♦

tread/walk a tightrope ісці́ над бе́зданню; хадзі́ць па лязу́ бры́твы; рызыкава́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)