нале́гчы, -ля́гу, -ля́жаш, -ля́жа; налёг, -лягла́ і -ле́гла, -лягло́ і -ле́гла; наля́ж; зак.

1. на каго-што. Наваліцца на каго-, што-н., націснуць сваім цяжарам.

Н. плячом на дзверы.

2. перан., на што. З сілай пачаць дзейнічаць якой-н. прыладай.

Н. на вёслы.

3. перан., на што. Пачаць энергічна рабіць што-н., займацца чым-н. (разм.).

Н. на вучобу.

Н. на работу.

|| незак. наляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нале́гчы

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. наля́гу наля́жам
2-я ас. наля́жаш наля́жаце
3-я ас. наля́жа наля́гуць
Прошлы час
м. налё́г наляглі́
ж. налягла́
н. налягло́
Загадны лад
2-я ас. наля́ж наля́жце
Дзеепрыслоўе
прош. час налё́гшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нале́гчы сов., прям., перен. нале́чь, принале́чь;

н. грудзьмі́ на стол — нале́чь (принале́чь) гру́дью на стол;

н. на вёслы — нале́чь на вёсла;

н. на рабо́ту — нале́чь на рабо́ту

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нале́гчы, ‑лягу, ‑ляжаш, ‑ляжа; пр. налёг, ‑лягла і ‑легла, ‑лягло і ‑легла; заг. наляж; зак.

1. Наваліцца на што‑н., націснуць сваім цяжарам. Палегчы на стол. □ Вартаўнік усім целам налёг на рэйку шлагбаума. Шынклер. Чалавек з дзесятак салдат наляглі на дзверы. Лынькоў.

2. З сілай пачаць дзейнічаць якой‑н. прыладай. Надзя зноў села на карму, а я з усіх сіл налёг на вёслы. Аднак пасоўваліся мы досыць марудна. Кірэенка. Зіна налегла на палкі, вырвалася [на лыжах] наперад. Шыцік.

3. перан. Разм. Пачаць энергічна рабіць што‑н., займацца чым‑н. Налегчы на кнігі. Налегчы на замежную мову. □ [Халуста] спачатку налёг на мяса, потым падсунуў да сябе міску з капустай і вычарпаў яе да дна. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нале́гчы

1. sich (án)stémmen; sich stützen (на каго-н., што-н. auf A);

нале́гчы на вёслы sich in die Rúder [Ríemen) légen;

2. перан. (зрабіць намаганне) sich ánstrengen; sich ins Zeug légen; sich auf etw. (A) légen;

нале́гчы на вучо́бу éifrig lérnen [studíeren], sich ins Lérnen [Stúdium] stürzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наляга́ць гл. налегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наляга́ць несов., прям., перен. налега́ть; см. нале́гчы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наляга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да налегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нале́чь сов., прям., перен. нале́гчы; см. налега́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

принале́чь сов., разг., прям., перен. паднале́гчы, нале́гчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)