найпе́ршы, -ая, -ае (разм.).

1. Самы першы.

Найпершыя крокі дзіцяці.

2. Самы галоўны, самы важны; самы лепшы.

Н. гарманіст у вёсцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

найпе́ршы

прыметнік, якасны, найвышэйшая cтупень параўнання

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. найпе́ршы найпе́ршая найпе́ршае найпе́ршыя
Р. найпе́ршага найпе́ршай
найпе́ршае		 найпе́ршага найпе́ршых
Д. найпе́ршаму найпе́ршай найпе́ршаму найпе́ршым
В. найпе́ршы (неадуш.)
найпе́ршага (адуш.)		 найпе́ршую найпе́ршае найпе́ршыя (неадуш.)
найпе́ршых (адуш.)
Т. найпе́ршым найпе́ршай
найпе́ршаю		 найпе́ршым найпе́ршымі
М. найпе́ршым найпе́ршай найпе́ршым найпе́ршых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

найпе́ршы прил. превосх. ст. са́мый пе́рвый, перве́йший

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

найпе́ршы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Самы першы. Міналі дні суроваю чаргой, І не ставала на забавы часу. А стаў Андрэйка першым старшынёй Найпершага ў аколіцы калгаса. З. Астапенка.

2. Самы галоўны, самы важны. [Мешчаракоў:] — Земляных работ — процьма. Таму найпершы чалавек на будоўлі — экскаватаршчык. Дадзіёмаў. // Самы лепшы. Дубейка нёс сябе высока, насіў манішку.. і лічыў сябе найпершым кавалерам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

найпе́ршы der állerérste; der vórdringlichste;

найпе́ршая зада́ча die vórdringlichste [nächstliegende] Áufgabe;

найпе́ршы абавя́зак die vórnehmste Pflicht

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

перве́йший разг. найпе́ршы; (самый лучший) найле́пшы; (высший) найвышэ́йшы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праты́сты

(гр. protistos = найпершы)

аднаклетачныя арганізмы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

állerérst

a са́мы пе́ршы, найпе́ршы; першапачатко́вы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

чмут, ‑а, М чмуце, м.

Разм.

1. Хітры, спрытны ашуканец, несумленны ў адносінах з людзьмі чалавек. [Саўку] падабалася рэпутацыя чмута і манюкі, чалавека з абмежаванымі інтарэсамі. «Полымя». Даўней бадай што ў кожным сяле быў свой вядзьмар. А што ні вядзьмар — то найпершы чмут. Якімовіч.

2. Тое, што ачмурае; дурман; падман. Паводкай веснавою, Паходкай маладою Імклівіць вольны люд, Змятаючы з дарогі Вякоў старых парогі, Старых законаў чмут. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пачасту́нак, ‑нку, м.

1. Ежа, пітво, якімі частуюць каго‑н. На прыпеку перад чалеснікам патрэсквала сухая лучынна: гатаваўся найпершы сялянскі пачастунак — яешня. Сабаленка. [Таварышы] заўсёды прыносілі пачастункі: булкі, цукар, сала. П. Ткачоў. [Сняжок] вельмі любіў салодкае і калі бачыў у руках у мяне цукар, дык не адыходзіў датуль, пакуль не атрымліваў пачастунак. Бяганская.

2. Тое, што і частаванне. А як жа з госцем не пачаставацца? Гэта не часта, а раз у год. І ідуць пачастункі, вядуцца сватанні, раскідаюцца запросіны. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)