на́доII предлог, см. над.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́доI безл., в знач. сказ. трэ́ба, разг. трэ; (нужно) патрэ́бна; (следует) нале́жыць, ва́рта;

(ведь) на́до же! (і) трэ́ба ж!;

как на́до як трэ́ба, як след;

как не на́до лу́чше як найле́пш;

на́до быть в знач. вводн. сл. ма́быць, му́сіць;

на́до быть, бу́дет дождь ма́быць (му́сіць), бу́дзе дождж;

на́до ду́мать (полага́ть) трэ́ба ду́маць (меркава́ць);

так ему́ и на́до так яму́ і трэ́ба;

то́лько того́ и на́до то́лькі то́е і трэ́ба;

что на́до (в знач. сказ.: очень хороший) хоць куды́, як ма́е быць; (прекрасный, отменный) цудо́ўны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

надо

Том: 19, старонка: 4.

img/19/19-004_0017_Надо.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

надо

Том: 19, старонка: 5.

img/19/19-005_0018_Надо.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

над (надо) предлог с твор.

1. над (кім, чым); нада (употребляется в сочетании: «нада мной»);

ла́мпа виси́т над столо́м ля́мпа вісі́ць над стало́м;

доро́га прохо́дит над мо́рем даро́га прахо́дзіць над мо́рам;

над на́ми над на́мі;

сиде́ть над кни́гой сядзе́ць над кні́гай;

рабо́тать над собо́й працава́ць над сабо́й;

нача́льник над все́ми отде́лами нача́льнік над усі́мі аддзе́ламі; кроме того, в значении «вдоль над чем-л.» употребляется иногда па-над (чым);

над го́родом пролете́ли самолёты над (па-над) го́радам праляце́лі самалёты;

2. (после слов со значением «смеяться», «глумиться», «издеваться» и т. п.) з (каго, чаго);

насмеха́ться над дру́гом насміха́цца з ся́бра;

издева́ться над кем здзе́кавацца з каго́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патрэ́бна в знач. безл. сказ. ну́жно, на́до, тре́буется;

на гэ́та п. шмат ча́су — на э́то ну́жно (на́до, тре́буется) мно́го вре́мени

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нале́жыць безл., в знач. сказ. (полагаться) до́лжно, на́до, сле́дует

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́добно безл., в знач. сказ., уст., прост., см. надоI;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Страхо́ма ‘доўгая вейка’: надо вырваті страхому, каб … нэ лэкалосо дітя (пін., Шатал.). Няясна, відаць, да страха́цца ‘баяцца’ (ад страх, гл.), параўн. прыслоўе славен. strahoma ‘са страхам, баючыся’. Збліжана з трахома ‘хвароба вачэй’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

непатрэ́бна нареч., в знач. сказ. не ну́жно, не на́до, не на́добно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)