Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надво́рны
1. надво́рный;
~ныя буды́нкі — надво́рные постро́йки;
2. вне́шний, нару́жный;
~ная сцяна́ — вне́шняя (нару́жная) стена́;
3. (о свиньях) неотко́рмленный;
○ н. саве́тнік — дорев. надво́рный сове́тник;
н. суд — дорев. надво́рный суд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надво́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Той, што знаходзіцца ў межах двара (гл. двор 1 у 1 знач.). Надворныя будынкі.
2. Той, што выходзіць на двор, знадворны. Надворная сцяна. □ Калі ляпнулі надворныя дзверы, Антанюк цяжка ўздыхнуў.Шамякін.//Разм. Які знаходзіцца, змяшчаецца знадворку, на дварэ, не ў памяшканні. Скрозь надворную цемру [Вацік] бачыў вялікі клін саўгаснага ячменю.Баранавых.[Рыгор] падышоў да акна, адшмаргнуў фіранку, прачыніў яго і пацягнуў надворнага паветра.Гартны.
3. Тое, што і знешні (у 2 знач.). За надворнай замкнёнасцю і нават недаступнасцю [Коласа] адчуваліся абаяльнасць, чалавечая прастата і чуласць.Лужанін.
4. Такі, якога яшчэ не паставілі на адкорм (пра свіней). Калгас меў на той час дзве фермы, але на кожнай былі разам і свінаматкі, і парасяты, і надворныя, і кормныя.Дуброўскі.
•••
Надворны саветнікгл. саветнік.
Надворны судгл. суд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надво́рны Hof-, Gehöfts-
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
надво́рныйв разн. знач.надво́рны;
надво́рные постро́йки надво́рныя буды́нкі;
надво́рный сове́тникуст.надво́рны саве́тнік.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
outbuilding
[ˈaʊt,bɪldɪŋ]
n.
надво́рны буды́нак (як клець, пу́ня)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
outdoor
[,aʊtˈdɔr]
adj.
во́нкавы, надво́рны
outdoor games — гу́льні на во́льным паве́тры
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ВЕСЯЛО́ЎСКІЯ,
дзяржаўныя дзеячы ВКЛ, род герба «Агончык». Паходзілі з Польшчы, дзе неаднаразова займалі сенатарскія пасады, з 1780 графы «Свяшчэннай Рымскай імперыі». У ВКЛ перасяліўся абозны каронны Пётр (1482—1556), які стаў старостам мсцібаўскім і мяцельскім; ад жонкі атрымаў у пасаг Беласток. Пётр (?—1620), сын Пятра. Каралеўскі сакратар, падскарбі надворныВКЛ з 1590, маршалак надворны з 1598, маршалак вялікі з 1615. На яго сынах Крыштофе і Мікалаю перарвалася галіна роду на Беларусі і ў Літве. Крыштоф (?—19.4.1637), падстолі ВКЛ з 1600, стольнік з 1604, крайчы з 1620, маршалак надворны з 1622, маршалак вялікі з 1635. Удзельнічаў у войнах з туркамі і шведамі. Разам з жонкай А.М.Сабескай заснаваў Гродзенскі кляштар брыгітак. Мікалай (?—19.10.1634), кухмістр ВКЛ з 1611, стольнік з 1623, крайчы з 1626, падчашы з 1630, кашталян жмудскі з 1633.