му́тнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
му́тнасць |
| Р. |
му́тнасці |
| Д. |
му́тнасці |
| В. |
му́тнасць |
| Т. |
му́тнасцю |
| М. |
му́тнасці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
му́тнасць ж. му́тность; замутне́ние ср.; см. му́тны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
му́тнасць, ‑і, ж.
Якасць мутнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
му́тны, -ая, -ае.
1. Пра вадкасці: непразрысты, нячысты, каламутны.
М. раствор.
Мутная вада.
2. Пацямнелы, замутнены.
Мутныя вочы.
Мутнае шкло.
3. перан. Недастаткова выразны, незразумелы, неабгрунтаваны (разм.).
Мутная размова.
|| наз. му́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замутне́ние ср.
1. (о жидкости) му́тнасць, -ці ж., каламу́тнасць, -ці ж.;
2. в др. знач. му́тнасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
му́тность
1. (жидкости) му́тнасць, -ці ж., каламу́тнасць, -ці ж.; (муть) каламу́та, -ты ж.;
2. в др. знач. му́тнасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́мут Мутнасць, мутная вада (Нас.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Ту́мны ‘мутны, няясны, матавы, без бляску’ (ТС), ‘млявы, вялы’: ена ужэ тумная пасля работы (маз., ГЧ), ту́мно ‘змрочна, няясна, мутна, туманна, цьмяна’ (ТС, ПСл; жытк., Жыв. НС), ‘хмурна’, ‘млосна’ (ЛМТ). Відаць, звязана з цьмяны (гл.), параўн. укр. дыял. тмя́ний ‘зацемнены, матавы’; ‘сумны, нудны’, што да тма ‘цемра’ (ЕСУМ, 5, 691), ст.-бел. тьма, тма ‘тс’, якія, паводле Бузука (ЗІФВ УАН, 13–14, 278), могуць чаргавацца з коранем тум‑, параўн. укр. тума́ ‘хмуры, маўклівы чалавек’, а таксама рус. дыял. ту́мный ‘сумны, журботны’, польск. дыял. tumny ‘поўны, тлусты’ < і.-е. *tou̯m‑/*teu̯m‑, гл. роднаснае літ. tumà ‘мутнасць’, tumė́ti ‘мутнець’, лат. tumêt ‘гусцець’, ‘збірацца (пра дажджавыя аблокі)’, tumuļat ‘(пра неба) паволі пакрывацца хмарамі’ і інш., паводле Смачыньскага (694), узыходзяць да і.-е. *tu̯em‑ ‘набрыняць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)