Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
му́тны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
му́тны |
му́тная |
му́тнае |
му́тныя |
| Р. |
му́тнага |
му́тнай му́тнае |
му́тнага |
му́тных |
| Д. |
му́тнаму |
му́тнай |
му́тнаму |
му́тным |
| В. |
му́тны (неадуш.) му́тнага (адуш.) |
му́тную |
му́тнае |
му́тныя (неадуш.) му́тных (адуш.) |
| Т. |
му́тным |
му́тнай му́тнаю |
му́тным |
му́тнымі |
| М. |
му́тным |
му́тнай |
му́тным |
му́тных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цьмя́на-му́тны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цьмя́на-му́тны |
цьмя́на-му́тная |
цьмя́на-му́тнае |
цьмя́на-му́тныя |
| Р. |
цьмя́на-му́тнага |
цьмя́на-му́тнай цьмя́на-му́тнае |
цьмя́на-му́тнага |
цьмя́на-му́тных |
| Д. |
цьмя́на-му́тнаму |
цьмя́на-му́тнай |
цьмя́на-му́тнаму |
цьмя́на-му́тным |
| В. |
цьмя́на-му́тны (неадуш.) цьмя́на-му́тнага (адуш.) |
цьмя́на-му́тную |
цьмя́на-му́тнае |
цьмя́на-му́тныя (неадуш.) цьмя́на-му́тных (адуш.) |
| Т. |
цьмя́на-му́тным |
цьмя́на-му́тнай цьмя́на-му́тнаю |
цьмя́на-му́тным |
цьмя́на-му́тнымі |
| М. |
цьмя́на-му́тным |
цьмя́на-му́тнай |
цьмя́на-му́тным |
цьмя́на-му́тных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
му́тны, -ая, -ае.
1. Пра вадкасці: непразрысты, нячысты, каламутны.
М. раствор.
Мутная вада.
2. Пацямнелы, замутнены.
Мутныя вочы.
Мутнае шкло.
3. перан. Недастаткова выразны, незразумелы, неабгрунтаваны (разм.).
Мутная размова.
|| наз. му́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сце́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
1. Вузкая пратаптаная людзьмі або жывёламі дарожка. Хадкевіч перасек свой сад і выйшаў на сцежку, што вяла цераз жыта. Васілевіч. Пратаптаная сцежка вілася праз пасеку і спускалася да Нёмана. Пестрак. Атрад быў добра ўзброены, меў нават два кулямёты, а воўчыя сцежкі на балотах мала падсыхалі і летам. Машара. // Зробленая для хадзьбы, праезду вузкая дарога ў парках, садах і пад. [Алёшка] чуў .. частыя таропкія крокі [Рэні] па садовай сцежцы. Лынькоў. Вера Мікалаеўна азірнулася — нідзе нікога. Пайшла па асфальтавай сцежцы ўздоўж дома. Арабей. Мутнае святло ад фары ледзь асвятляла веласіпедную сцежку, што вілася ўскрай дарогі. Чарнышэвіч. // перан. Пра вузкі доўгі след, які пакідае што‑н. Месячык выткаў на расе срэбныя сцежкі. Шамякін.
2. перан. Кірунак, шлях дзейнасці, развіцця каго‑, чаго‑н. Насуперак лютай напасці Мы ведалі — ў гэтым жыцці На долю нам выпала шчасце Па ленінскіх сцежках ісці. Хведаровіч. Нават камень рассыпаўся б дробнай жарствой, каб прайшоў ён па сцежцы жыццёвай тваёй. Дубоўка. // Наогул кірунак, шлях да чаго‑н. Чалавек з вясёлым характарам, аматар дасціпнага слова, вострага жарту, .. умее знаходзіць сцежку да чалавечага сэрца. Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
му́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Непразрысты, нячысты, змешаны з дробнымі часцінкамі чаго‑н.; каламутны (пра вадкасці). Паплыло ў кабінет волкае паветра дажджлівага лістападаўскага дня.. Па шыбах паўзлі мутныя кроплі. М. Ткачоў. Па вуліцы шалёна несліся патокі мутнай вады, змываючы ўсё, што ні пападалася на іх шляху. Васілевіч.
2. Пацямнелы, затуманены (аб бліскучых ці празрыстых прадметах). На покуце, перад вялікімі абразамі гарэла лампадка. Яе агеньчык адбіваўся ў мутных сярэбраных аправах. Хомчанка. Сляпыя вокны анямела Глядзяць на двор, на курганок, Ужо другі дзень вечарамі У іх не свеціцца лучнік, І толькі ў мутным шкле часамі Ад[а]б’ецца месяц-чараўнік. Колас. / Пра вочы, позірк. Дзед Купрыян прысеў на палатках і падняў на Васіля свае мутныя старэчыя вочы. Колас.
3. Зямліста-шэры, ахутаны імглою, туманам; туманны. [Неба] было нізкае, па-асенняму мутнае, халоднае і нічога, акрамя дажджу, не абяцала. Сачанка. Воз пакідаў за сабой лёгкі белаваты пыл, які хутка разыходзіўся па баках мутным туманам. Бядуля. // Няясны (пра святло). [Разведчыкі] спыніліся ў мутным святле з вялікага акна. Брыль.
4. перан. Разм. Недастаткова выразны, зразумелы, абгрунтаваны. Трэба заўважыць, што кожнае выступленне Фабрэгата працягвалася гадзінамі, і ў мутнай плыні слоў няцяжка было прыкмеціць загадзя абдуманае спаўзанне «радыкальнага» прафесара-дыпламата з адной пазіцыі на другую. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)