монасты́рь манасты́р, -ра́ м.; (католический) кля́штар, -ра м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
монастырь
Том: 18, старонка: 148.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
кля́штар м. монасты́рь (католический)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
манасты́р, -ра́ м. монасты́рь; оби́тель ж.;
◊ падве́сці пад м. — подвести́ под монасты́рь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Манасты́р ’абшчына манахаў, якая ўтварае царкоўна-гаспадарчую арганізацыю’, ’царква, жылыя памяшканні і тэрыторыя, якія належаць такой абшчыне’ (Шн. 2, Яруш., ТСБМ). Укр. монастирь, манастирь, рус. монастырь, ст.-рус. монастырь — усе са ст.-слав. манастырь, монастырь, якія з с.-грэч. μοναστήρι(ον) μαναστήρι(ον) ’адасобленае жыллё’ (Фасмер, 2, 649).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пляба́нія ж.
1. католи́ческий монасты́рь;
2. дом ксендза́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сасла́ць сов.
1. сосла́ть, усла́ть;
2. заточи́ть;
с. у манасты́р — заточи́ть в монасты́рь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Намасты́р ’манастыр’ (Грыг., Мядзв.: «исковерк. монастырь»; мін., магіл., Мат. 2; Сержп.), номастырь (мін., Шн. 2; слуц., Чуд.), ст.-бел. намастыръ (Булыка, Лекс. запазыч., 215). Вынік перастаноўкі складоў ма і на; Чудоўскі (РФВ, 1894, 3–4, 68) прыводзіць прыклады такіх перастановак у народнай мове: маталок зам. малаток, Ванагрудак зам. Навагрудак, Ванадворцы зам. Навадворцы і інш. Апель (РФВ, 1988, 2, 71) тлумачыць намастырь зам. монастырь, фарфур зам. фарфор дзеяннем аналогіі ці падвойнай аналогіі. Параўн. таксама камазын, гамозін зам. магазін. Вядома і іншым славянскім мовам, напр. серб.-харв. намастир (Вук). Этымалогію гл. пры манастыр.^
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заточи́тьI сов., уст. (подвергнуть заточению) пасадзі́ць, сасла́ць, зняво́ліць;
заточи́ть в тюрьму́ пасадзі́ць у турму́;
заточи́ть в монасты́рь сасла́ць у манасты́р.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Cujus regio, ejus religio*
Чыя вобласць, таго і вера.
Чья область, того и вера.
бел. У чужой царкве не папраўляй свечак. У чужой царкве абедню не служаць.
рус. В чужой монастырь со своим уставом не ходят. Указчик Ерёма, указывай дома.
фр. Il faut vivre â Rome comme à Rome (Надо жить в Риме так, как живут в Риме).
англ. When in Rome do as the Romans do (В Риме поступай, как римляне).
нем. In Rom tu, wie Rom tut (В Риме поступают так, как поступает римлянин).
* Принцип, устаноўлены ў 1555 г. у выніку Аўгсбургскага міру.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)