мацава́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. мацава́нне
Р. мацава́ння
Д. мацава́нню
В. мацава́нне
Т. мацава́ннем
М. мацава́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мацава́нне ср., в разн. знач. крепле́ние;

м. руля́ — крепле́ние руля́;

м. для лы́жаў — крепле́ние для лыж

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мацава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. мацаваць.

2. Тое, што і крапеж. Рудніковыя мацаванні.

3. Прыстасаванне, якое служыць для замацавання чаго‑н. Прабіраючыся паміж зараснікаў вярбы, што разрасл[і]ся па беразе ракі, Валерый адчуў, як аслабла мацаванне лыжы на правай назе. Стаховіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мацава́нне н

1. (дзеянне) Beféstigung f -, -en;

2. горн Hálterung f -, Ábspreizung f -, -en; Zímmerung f -, -en (драўлянае);

3. (лыжнае) Bíndung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мацава́ць, мацу́ю, мацу́еш, мацу́е; мацу́й; мацава́ны; незак., што.

1. Трывала прымацоўваць.

М. трос.

2. перан. Рабіць моцным, узмацняць.

М. абарону краіны.

3. У горнай справе: устанаўліваць крапеж.

4. Правяраць моц чаго-н. (разм.).

М. яйка.

|| наз. мацава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГО́РНАЕ МАЦАВА́ННЕ,

шахтавае мацаванне, рудніковае мацаванне, штучныя збудаванні для падтрымання даху і сценак горных вырабатак. Забяспечвае бяспечную работу людзей і надзейную эксплуатацыю шахтавых машын і механізмаў. Падзяляецца на прызабойнае і для падрыхтоўчых вырабатак.

Прызабойнае горнае мацаванне ўстанаўліваецца ў ачышчальнай вырабатцы (лаве) і перамяшчаецца з прасоўваннем забою. Бывае індывідуальнае (кожную стойку ўстанаўліваюць і знімаюць незалежна ад іншых; у склад камплекта ўваходзяць спец. пасадачныя тумбы для кіравання горным ціскам) і механізаванае (гідрастойкі звязаны ў секцыі і перамяшчаюцца гідрадамкратамі, можа быць цалкам аўтаматызавана). Горнае мацаванне для падрыхтоўчых вырабатак бывае: драўлянае, металічнае, бетоннае, жалезабетоннае (маналітнае і зборнае); капітальнае і часовае; трапецападобнае, прамавугольнае, арачнае, кальцавое; жорсткае, падатлівае (з пастаянным або нарастаючым супраціўленнем), з падатлівымі і шарнірнымі элементамі, камбінаванае.

Літ.:

Докукин А.В., Коровкин Ю.А., Яковлев Н.И. Механизированные крепи и их развитие. М., 1984;

Справочник по креплению горных выработок. М., 1976.

П.Я.Антонаў.

т. 5, с. 362

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

крепле́ние

1. (действие) мацава́нне, -ння ср., умацо́ўванне, -ння ср.;

2. горн. мацава́нне, -ння ср.;

3. (приспособление для скрепления, укрепления) мацава́нне, -ння ср.;

крепле́ние для лыж мацава́нне для лыж;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рудні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Горнапрамысловае прадпрыемства для здабычы руды, карысных выкапняў.

Уранавыя руднікі.

|| прым. рудніко́вы, -ая, -ае.

Рудніковае мацаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крепь ж., спец. мацава́нне, -ння ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цю́бінгавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цюбінга. Цюбінгавае мацаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)