Verbum

анлайнавы слоўнік

Матросаў Аляксандр Мацвеевіч

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

матро́с

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

	адз.	мн.
Н.	матро́с	матро́сы
Р.	матро́са	матро́саў
Д.	матро́су	матро́сам
В.	матро́са	матро́саў
Т.	матро́сам	матро́самі
М.	матро́се	матро́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

фо́рменка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Форменнае верхняе адзенне ў матросаў, навучэнцаў тэхнічных вучылішчаў і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

там-ся́м, прысл.

Дзе-нідзе, сям-там. Неўзабаве стадыён апусцеў, толькі там-сям засталіся сядзець невялікія групкі матросаў. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Матлёт ’назва танца’ (светлаг., Мат. Гом.). З польск. matelot (жвавы матроскі танец, які нагадвае працу матросаў на караблі’ < франц. matelote ’тс’ < с.-гал. mattenoot ’прыяцель, сябар’ (SWO, 459).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лінёк ¹, лінька, м.

Разм. Памянш.-ласк. да лінь ¹.

лінёк ², лінька, м.

Уст. Кароткая смоленая вяроўка з вузлом на канцы, якая служыла на суднах для пакарання матросаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

качага́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Памяшканне, дзе знаходзяцца топкі паравых катлоў. Матросаў-неграў выселілі з кубрыка, і яны жылі ў вугальнай яме, у трумах, у качагарцы. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Héuergeld

n -(e)s, -er пла́та за на́ймы матро́саў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

фо́рменка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Форменнае верхняе адзенне (у матросаў, навучэнцаў тэхнічных вучылішчаў і пад.). Алёша толькі ўчора прыехаў з мараходкі, з Калінінграда, ён у шырокіх клёшных штанах, у форменцы. Кудравец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

héuern

1) вербава́ць матро́саў [карабе́льную кама́нду]

2) фрахтава́ць су́дна

3) арандава́ць, найма́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)