У выразах: марцовы кавалер (разм., жарт.) — стары валацуга, які любіць заляцацца да жанчын; кот марцовы — распуснік, блуднік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
марцо́вы
прыметнік, адносны
адз.
мн.
м.
ж.
н.
-
Н.
марцо́вы
марцо́вая
марцо́вае
марцо́выя
Р.
марцо́вага
марцо́вай марцо́вае
марцо́вага
марцо́вых
Д.
марцо́ваму
марцо́вай
марцо́ваму
марцо́вым
В.
марцо́вы (неадуш.) марцо́вага (адуш.)
марцо́вую
марцо́вае
марцо́выя (неадуш.) марцо́вых (адуш.)
Т.
марцо́вым
марцо́вай марцо́ваю
марцо́вым
марцо́вымі
М.
марцо́вым
марцо́вай
марцо́вым
марцо́вых
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
марцо́вы: м. кавале́рпрост., шутл. (о старом волоките) мыши́ный жере́бчик
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марцо́вы:
марцо́вы кот Märzkater m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
pożądliwy
пажадлівы, юрлівы; марцовы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́жань ’эпілепсія, прыпадак’ (Ян.). Няясна, магчыма, звязана з нёжань ’нежанаты, марцовы кавалер’ (Некр.), што, відаць, тлумачыцца тым, што пры эпілепсіі не жаніліся з-за дрэннай спадчыннасці, ці табуізаваная назва хваробы ад гнаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́рац, ма́рыц, ма́ріц, ма́рэць, марц ’сакавік’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Сцяц., Сцяшк. Сл., Жд. 1, Бяльк., Бес., Яруш., Нар. Гом., Сл. ПЗБ; браг., в.-дзв., Шатал.), ’перыяд цечкі ў катоў’, ’юр’ (Сцяц.; карэліц., Жыв. сл.), марцовы ’сакавіцкі’, ’стары паводле год (чалавек)’, ст.-бел.марецъ ’сакавік’ (XV ст.) запазычана са ст.-польск.marzec, якое са ст.-чэш.marec, mařec < ням.März ’тс’ (Кюнэ, 76; Булыка, Лекс. запазыч., 157). Сюды ж марцава́ць, марцова́ты, марцова́цца ’спарвацца, паляваць (аб катах, ваўках, знаходзіцца ў стане цечкі’ (Некр., Шат., Сл. ПЗБ, ТС; бяроз., Шатал.; зэльв., Жыв. сл.). Аналагічна рус.цвяр.ма́ртиться ’тс’.