марга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Міжвольна падымаць і апускаць павекі.

М. вачамі.

2. каму. Падаваць знак рухам павек, падморгваць.

М. суседу, каб замоўк.

3. перан. Свяціць мігаючым святлом.

Лямпачка маргае.

4. перан. Упускаць зручны момант; зяваць (у 2 знач.).

|| аднакр. маргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1—3 знач.).

◊

Вокам не маргнуць —

1) не падаць віду;

2) доўга не раздумваць, не вагацца перад тым, як зрабіць што-н.

|| наз. марга́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

марга́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. марга́ю марга́ем
2-я ас. марга́еш марга́еце
3-я ас. марга́е марга́юць
Прошлы час
м. марга́ў марга́лі
ж. марга́ла
н. марга́ла
Загадны лад
2-я ас. марга́й марга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час марга́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

марга́ць несов.

1. морга́ть, мига́ть;

м. вача́мі — морга́ть (мига́ть) глаза́ми;

2. (подавать знак) мига́ть, подми́гивать; морга́ть;

3. перен. мерца́ть, мига́ть, морга́ть;

ля́мпачка ~га́е — ла́мпочка мерца́ет (мига́ет, морга́ет)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

марга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Міжвольна падымаць і апускаць павекі. Мікіта Уласавіч стаяў збоку і толькі часта-часта маргаў.., нібы ў вочы яму трапіла нейкая парушына. Шуцько. Юрка маўчаў, толькі неяк жаласліва маргаў вачыма. Кулакоўскі.

2. Падаваць знак каму‑н. рухам павек, падморгваць. Пан Забжэцкі маргаў [дзецям] з-за стала, ківаў, пагражаў, маўляў: «Я вам пакажу!» Сабаленка.

3. перан. Тое, што і міргаць (у 2 знач.). Лямпачка маргае. Газоўка маргае.

4. перан. Разм. Упускаць зручны момант; зяваць. Лета год корміць: нельга марнавацца, маргаць. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марга́ць разм гл міргаць

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Марга́ць, моргаць, морга́ць ’міжвольна падымаць і апускаць векі’, ’падморгваць’, ’міргаць, мігцець’, (перан.) ’упускаць зручны момант’ (ТСБМ, ТС; беласт., Сл. ПЗБ), маргаце́ць ’мігацець, ззяць (аб зорках)’ (Сцяшк.), морготі́ты ’дваіцца, мітусіцца ў вачах’ (Клім.), маргану́ць (Яруш.), маргу́нь! ’пра аднаразовае марганне’ (мсцісл., Нар. лекс.), маргу́н, маргу́ха ’хто часта маргае вачыма’, узор у маргухі ’узор, пры разгляданні якога міргаціць у вачах’ (слуц., КЭС). Укр. морга́ти, рус. моргать, польск. mrugać, чэш. mrkati, мар. mrk(ot)ať, в.-луж. měrkotać ’тс’. Роднаснымі да прасл. mъrg‑ati (а пазней mъrk‑) з’яўляюцца літ. mérkti, лат. mirgt ’міргаць, жмурыць’ (Махэк₂, 379), літ. murgai, лат. mùrgi ’трызненне’, літ. mirgė́ti ’мігцець’, mar̃guoti ’тс’, ’пералівацца’, márgas ’стракаты’, лат. mir̂dzêt ’мігацець’ (Фасмер, 2, 652). Няма падстаў лічыць балтызмам палес. морготі́ты (Лаўчутэ, Балтызмы, 48).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лы́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

То адкрываць, то закрываць вочы, маргаць.

◊

Лыпаць вачамі —

1) бяссэнсава маргаць ад разгубленасці, збянтэжанасці, страху;

2) маўчаць, не ведаючы, што сказаць.

|| аднакр. лы́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. лы́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мо́ргаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Тое, што і маргаць (у 1 і 2 знач.).

|| наз. мо́рганне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

морга́ть несов. марга́ць, мо́ргаць, мірга́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мірга́ць несов., см. марга́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)