мана́шак
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мана́шак |
мана́шкі |
| Р. |
мана́шка |
мана́шкаў |
| Д. |
мана́шку |
мана́шкам |
| В. |
мана́шка |
мана́шкаў |
| Т. |
мана́шкам |
мана́шкамі |
| М. |
мана́шку |
мана́шках |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мана́шак, ‑шка, м.
Разм. Тое, што і манах. [Бабка:] — Гляджу я на вас і дзіўлюся: сядзіць сабе, як той манашак, і ўсё ў гэтыя кніжкі пазірае. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мана́шка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мана́шка |
мана́шкі |
| Р. |
мана́шкі |
мана́шак |
| Д. |
мана́шцы |
мана́шкам |
| В. |
мана́шку |
мана́шак |
| Т. |
мана́шкай
мана́шкаю |
мана́шкамі |
| М. |
мана́шцы |
мана́шках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
манасты́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Рэлігійная абшчына манахаў або манашак, якая ўтварае царкоўна-гаспадарчую арганізацыю.
Мужчынскі м.
Жаночы м.
2. Тэрыторыя, царква і жылыя памяшканні такой абшчыны.
◊
Падвесці пад манастыр каго (разм.) — паставіць каго-н. у вельмі непрыемнае, цяжкае становішча.
|| прым. манасты́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
манасты́р, ‑а, м.
1. Абшчына манахаў або манашак, якая, маючы свае землі і капітал, утварае царкоўна-гаспадарчую арганізацыю. Вёрст за трыццаць ад маёнтка Залуцкіх знаходзіўся мужчынскі манастыр. Асіпенка. // зб. Члены гэтай абшчыны.
2. Царква, жылыя памяшканні і тэрыторыя, якія належаць гэтай абшчыне. Манахі прыязджалі наглядаць месца, каб будаваць манастыр, але пачалася вайна, і манастыра не пабудавалі. Галавач.
•••
Падвесці пад манастыр гл. падвесці.
[Ад грэч. monastērion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манасты́р
(гр. monasterion)
абшчына манахаў або манашак, якія прытрымліваюцца агульных правіл жыцця і ўтвараюць царкоўна-гаспадарчую арганізацыю, а таксама жылыя памяшканні, царква і тэрыторыя, якія належаць гэтай абшчыне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
czystość
ж.
1. чысціня, чыстата;
2. нявіннасць; устрыманасць; цнатлівасць;
ślubować czystość — даваць зарок устрымання (пра манахаў, манашак, ксяндзоў)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БРЭ́СЦКІ КЛЯ́ШТАР БРЫГІ́ТАК.
Існаваў у 1623—1830. Засн. ў паўн. прадмесці Брэста Пяскі. Напачатку быў драўляны. Мураваны касцёл Дабравешчання Марыі асвячоны ў 1751; адначасова пабудаваны 2-павярховы кляштарны корпус, які застаўся незакончаным. Увенчаны 8-граннай вежай храм меў незвычайны для бел. архітэктуры авальны план з асобнай капліцай для манашак. Інтэр’ер быў аздоблены стукавай лепкай і 11 разьбянымі алтарамі. Існавалі гасп. будынкі: стайні, хлявы, свірны, карэтнік і інш. Да іх прымыкалі сад і агарод. Уся тэр. была абнесена мурам. Пры пабудове Брэсцкай крэпасці кляштар быў зачынены, у ім размяшчалася арыштанцкая рота.
А.А.Ярашэвіч.
т. 3, с. 296
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАРКАЛА́БАЎСКІ ЖАНО́ЧЫ МАНАСТЫ́Р УШЭ́СЦЯ.
Існаваў у 1641—1918. Засн. 24.6.1641 Багданам Статкевічам ва ўрочышчы Барок каля в. Баркалабава Быхаўскага р-на Магілёўскай вобл. разам з цэрквамі Ушэсця Хрыста і Нараджэння Іаана Прадцечы. Першыя манашкі былі з Куцеінскага манастыра (каля Оршы), адкуль запазычаны і статут. У 1659 у манастыры з’явіўся цудатворны абраз Маці Божай. Да 1772 манастыр знаходзіўся пад юрысдыкцыяй кіеўскіх мітрапалітаў, потым падначалены магілёўскаму епіскапу. З-за таго, што будынкі падмываў Дняпро, у 1835 б.ч. манашак пераведзена ў Буйнічы, дзе напярэдадні быў адчынены жаночы манастыр. У 1901 Баркалабаўскі манастыр адноўлены, пры ім існавала аднакласная школа для дзяўчатак. Зачынены ў 1918, будынкі разбураны, абраз захаваўся. Першапачаткова ў Баркалабаве планаваўся мужчынскі манастыр св. Духа (1626), але з-за смерці яго фундатара Багдана Саламярэцкага не быў адкрыты.
А.А.Ярашэвіч.
т. 2, с. 308
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)