мана́х

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. мана́х мана́хі
Р. мана́ха мана́хаў
Д. мана́ху мана́хам
В. мана́ха мана́хаў
Т. мана́хам мана́хамі
М. мана́ху мана́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мана́х, -а, мн. -і, -аў, м.

Член царкоўнай абшчыны, які даў абяцанне весці аскетычны лад жыцця.

Жыць манахам (таксама перан.).

|| ж. мана́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак.

|| прым. мана́скі, -ая, -ае.

М. ўклад жыцця (таксама перан.: суровы, аскетычны). Манаская вопратка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мана́х м. мона́х, и́нок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мана́х, ‑а, м.

Член царкоўнай абшчыны, які жыве ў манастыры, даўшы абяцанне весці аскетычны спосаб жыцця. Незадоўга да вайны з горада прыязджалі да возера манахі. Галавач. // Разм. Аб мужчыне, які вядзе адзінокі, аскетычны спосаб жыцця. — [Дубейка:] — Калега — манах. Ён любіць глуш і адзіноцтва і хоча жыць пустэльнікам. Колас.

[Ад грэч. monachos — адзінокі, які жыве ў адзіноце.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мана́х м царк Mönch m -(e)s, -e;

пастры́гчыся ў мана́хі Mönch wérden, ins Klóster géhen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Мана́х 1 ’член царкоўнай абшчыны, які жыве ў манастыры’, (ТСБМ, Нас., Шат., Бяльк.), укр., рус. монах, рус. ц.-слав. монахъ, якое з с.-грэч. μοναχός ’адзінокі’ (Бернекер, 2, 75; Фасмер, 2, 649).

Мана́х 2 ’бутля’ (Ян.), рус. карэл. монах ’доўгая бутэлька з чырвоным віном’, тул. монах с рясой ’чацвяртная бутля з віном’. У выніку семантычнага пераносу паводле падабенства з мана́х 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мана́х

(гр. monachos = які жыве ў адзіноце)

1) член рэлігійнай абшчыны, які жыве ў манастыры і вядзе аскетычны спосаб жыцця ў адпаведнасці з манастырскімі правіламі;

2) перан. мужчына, які вядзе адзінокі спосаб жыцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

манах; чарнарызнік (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

мана́скі гл. манах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́ма², -ы, мн. -ы, -аў, м.

Будыйскі манах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)