макрэ́ц, -раца́, м.
Мокры лішай на нагах у коней і буйной рагатай жывёлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Макрэ́ц
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Макрэ́ц |
| Р. |
Макраца́ |
| Д. |
Макрацу́ |
| В. |
Макрэ́ц |
| Т. |
Макрацо́м |
| М. |
Макрацы́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
макрэ́ц
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
макрэ́ц |
| Р. |
макрацу́ |
| Д. |
макрацу́ |
| В. |
макрэ́ц |
| Т. |
макрацо́м |
| М. |
макрацы́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
макрэ́ц, -раца́ м., вет. мокре́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
макрэ́ц, ‑раца, м.
Мокры лішай на нагах у коней і буйной рагатай жывёлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Макрэц 1 ’мокры лішай на нагах у коней і буйной рагатай жывёлы’ (ТСБМ, ТС, Янк. 2, Мат. Гом.). Да мокры (гл.). Параўн. таксама маклі́цы (гл.). Аб суф. ‑эц гл. Сцяцко (Афікс. наз., 100–102). Сюды ж макры́ца ’тс’ (Крыў., Са сл. Дзіс.).
Макрэц, мокрэц ’гладун, Herniaria glabra L.’ (пін., петрык., стол., Бейл.), ’макрыца Stellaria media’ (ТС). Да мокры (гл.). Матывацыя: расліна расце на нізкіх мокрых месцах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мокре́ц м.
1. вет. макрэ́ц, род. макраца́ м.;
2. бот. гары́ца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
*Маклі́цы, моклы́ці (мн.) ’хвароба авец’ (Клім.). Параўн. бел. макрэц, укр. мокрець, рус. мокрец, польск. mokrzyca. Да мокнуць (гл.). Утворана ад дзеепрыметніка моклы (< moklъjь < moknǫti).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГАРЫ́ЦА
(Sagina),
род кветкавых раслін сям. гваздзіковых. Каля 30 відаў. Пашыраны пераважна ва ўмераным поясе Паўн. паўшар’я, у гарах Паўд. і Усх. Афрыкі, Паўд. Амерыкі, на в-ве Новая Гвінея. На Беларусі трапляюцца гарыца вузлаватая (S. nodosa) і гарыца ляжачая, або макрэц (S. procumbens). Растуць на поймавых і вільготных лугах, грунтавых агаленнях, сырых пясках, на ўскрайках балот і пустках, па берагах рэк і вадаёмаў. Як дэкар. расліну вырошчваюць гарыцу шылападобную (S. subulata).
Шмат- або аднагадовыя травяністыя расліны з тонкімі распасцёртымі або прыўзнятымі галінастымі сцёбламі даўж. 4—25 см, якія часта ўтвараюць дзярнінкі і ўкрываюць глебу шчыльнымі маленькімі падушкамі накшталт моху. Лісце дробнае, суцэльнае, супраціўнае, лінейна-ланцэтнае, вузкалінейнае або шылападобнае. Кветкі дробныя, адзіночныя пазушныя або ў суквеццях, двухполыя, белыя або зеленаватыя, рэдка жоўтыя і інш. колеру. Плод — каробачка. Лек. (выкарыстоўваюць у нар. медыцыне), кармавыя і дэкар. расліны.
т. 5, с. 77
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
подсе́д м., спец.
1. (деревьев) падле́сак, -ску м.; (трав) падро́ст, -ту м.;
2. (о шерсти животных) сівізна́, -ны ж.;
3. (подшёрсток) падшо́рстак, -тка м., по́ўсць, род. по́ўсці ж., пі́льсць, род. пі́льсці ж.;
4. вет. макрэ́ц, -раца́ м.;
5. спорт. падсяда́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)