лі́ст

‘лісце’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. лі́ст
Р. лі́сту
Д. лі́сту
В. лі́ст
Т. лі́стам
М. лі́сце

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

лі́ст

‘пісьмо’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. лі́ст лісты́
Р. ліста́ лісто́ў
Д. лісту́ ліста́м
В. лі́ст лісты́
Т. лісто́м ліста́мі
М. лісце́ ліста́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ліст², -а́, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Тонкі плоскі кусок якога-н. матэрыялу.

Л. бляхі.

Л. паперы.

2. Пісьмо.

Атрымаць л.

3. Дакумент, якім што-н. пацвярджаецца або загадваецца (спец.).

○

Выканаўчы ліст — дакумент на права спагнання паводле рашэння суда.

Ты́тульны ліст — старонка ў пачатку кнігі, дысертацыі і пад., дзе надрукавана яе назва.

◊

З ліста (іграць, чытаць) — адразу, без папярэдняй падрыхтоўкі.

|| памянш. лісто́к, -тка́, мн. -ткі́; -тко́ў, м. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліст¹, -а́ і -у, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў і (разм.) лі́сці, -яў, м.

1. -а́. Орган паветранага жыўлення і газаабмену раслін у выглядзе тонкай, звычайна зялёнай пласцінкі на чаранку.

Кляновы л.

2. -у, у знач. зб. Лісце.

Лаўровы л.

◊

Лістам слацца (разм., неадабр.) — лісліва дагаджаць.

|| памянш. лісто́к, -тка́, мн. -ткі́; -тко́ў, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліст I м.

1. (род. ліста́) бот. лист;

2. (род. лі́сту) собир. листва́ ж., лист;

л. пажаўце́ў — листва́ пожелте́ла;

3. (род. лі́сту) собир. (заготовленный для определённой цели) лист;

лаўро́вы л. — лавро́вый лист;

◊ лі́стам — сла́цца ме́лким бе́сом рассыпа́ться; лебези́ть;

дрыжа́ць як асі́навы л. — дрожа́ть как оси́новый лист

ліст II (род. ліста́) м.;

1. (бумаги, пласт материала) лист;

л. фане́ры, жале́за — лист фане́ры, желе́за;

2. (почтовое отправление) письмо́ ср.;

атрыма́ць л. — получи́ть письмо́;

заказны́ л. — заказно́е письмо́;

3. (документ) лист;

узнагаро́дны л. — наградно́й лист;

маршру́тны л. — маршру́тный лист;

○ акладны́ л. — окладно́й лист;

выкана́ўчы л. — исполни́тельный лист;

ты́тульны л. — ти́тульный лист;

абхо́дны л. — обходно́й лист;

адкры́ты л. — откры́тое письмо́;

◊ з ліста́ (ігра́ць, спява́ць, чыта́ць) — с листа́ (игра́ть, петь, чита́ть)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ліст ​1, ‑а і ‑у, М ‑сце; мн. лісты, ‑оў і (разм.) лісці, ‑яў; м.

1. ‑а. Орган паветранага жыўлення і газаабмену раслін у выглядзе тонкай, звычайна зялёнай пласцінкі на чаранку. Золь асенняя, туман. Шэпчуць жоўклыя лісты. Крапіва. Усё відаць, як на далоні .. Нават бачыш, як трапечацца зжаўцелы ліст на бліжняй бярозе. Лынькоў. Асенніх лісцяў плаўленая медзь кладзецца, астываючы, пад ногі. А. Вольскі.

2. ‑у; у знач. зб. Лісце. Ачнецца гай І з песнямі У зялёны ліст Адзенецца. Колас. // Засушанае лісце некаторых раслін, якое ужываецца як прыправа, а таксама для прыгатавання настояў, лекаў. Лаўровы ліст. Эўкаліптавы ліст. Александрыйскі ліст.

•••

Лістам слацца гл. слацца.

ліст ​2, ‑а, М ‑сце; мн. лісты, ‑оў; м.

1. Тонкі пласт якога‑н. матэрыялу (паперы, металу, фанеры і пад.). У дашчанай майстэрні Ігнась з грукатам і лёскатам выпростваў на холадзе вялікія лісты бляхі. Мурашка. Вулай скамечыў ліст ватману, сціснуў кулакі, аж пабялелі пальцы. Шыцік.

2. Пісьмо. Як шкада мне, Што паштовы голуб Ад цябе ліста не прынясе. Аўрамчык. Ліст ад геолага-сына Маці чытае старая — Аб сваіх справах хлапчына Піша з далёкага краю. Смагаровіч.

3. (звычайна з азначэннем). Дакумент, якім што‑н. пацвярджаецца або загадваецца. Абходны ліст. Маршрутны ліст. Бальнічны ліст. // Бланк для занясення якіх‑н. звестак. Падпісны ліст.

•••

Акладны ліст — афіцыйнае паведамленне аб аблажэнні падаткам, страхоўкай і пад.

Выканаўчы ліст — юрыдычны дакумент на права спагнання паводле рашэння суда.

Тытульны ліст — старонка ў пачатку кнігі, дзе надрукавана яе назва.

З ліста — адразу, без папярэдняй падрыхтоўкі (іграць, чытаць і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліст,

адзін з асноўных органаў вышэйшых раслін.

т. 9, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ліст,

агульная назва ў ВКЛ заканадаўчых актаў.

т. 9, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ліст,

тонкі выраб з якога-небудзь матэрыялу.

т. 9, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ліст​II м

1. Bógen m -s, - і Bögen (паперы); Blech n -(e)s, -e, Platte f -, -n (металу);

2. (дакумент) Líste f -, -n; Schein m -(e)s, -e;

бальні́чны ліст ärztliches Attést, Kránkenschreibung f -, -en;

падпісны́ ліст Únterschriftenliste f;

анке́тны ліст Frágebogen m -s, - і -bögen;

выкана́ўчы ліст Vollstréckungsbefehl m -s, -e; Pfändungsbefehl m;

абхадны́ ліст Láufzettel m -s, -;

пахва́льны ліст (schríftliche) Belóbigung;

а́ўтарскі ліст Autórenbogen m;

ты́тульны ліст Títelblatt n -(e)s, -blätter;

ігра́ць з ліста́ муз vom Blatt spíelen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)