ля́ скаць незак.
1. Утвараць ляск чым-н. жалезным.
Л. клямкай.
2. Пляскаць у далоні (разм. ).
3. Утвараць адрывістыя гукі пугай.
◊
Зубамі ляскаць —
1) адчуваць моцны голад, недаядаць, галадаць;
2) дрыжаць, калаціцца ад холаду, страху і пад.
|| аднакр. ля́ снуць , -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. ля́ сканне , -я, н. і ля́ скат , -у, М м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ля́ скаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ля́ скаю
ля́ скаем
2-я ас. ля́ скаеш
ля́ скаеце
3-я ас. ля́ скае
ля́ скаюць
Прошлы час
м. ля́ скаў
ля́ скалі
ж. ля́ скала
н. ля́ скала
Загадны лад
2-я ас. ля́ скай
ля́ скайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ля́ скаючы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ля́ скаць несов.
1. (железом и т.п. ) ля́ згать;
2. хло́ пать; (кнутом — ещё ) щёлкать;
3. (зубами ) щёлкать, ля́ згать;
л. зуба́ мі — ля́ згать зуба́ ми;
4. (ударять ) хлеста́ ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ля́ скаць ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Утвараць ляск. Ляскаць пугай. □ Гудзелі маторы, ляскала жалеза, галасіста разразалі марознае паветра паравозныя гудкі.Шамякін . У хлявах гучна ляскаюць церніцы. Сачанка .
2. Разм. Біць у далоні, далонню; пляскаць. [Дзед] у такт танца ляскаў у далоні і прыгаварваў: — Гоп-гоп, Насцечка. Чорны . Калі Гудок закончыў [гаварыць], яму ляскалі ў далоні гэтак жа гучна, як Платону Іванавічу. Навуменка .
•••
Зубамі ляскаць
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́ скаць
1. klí rren vi á sseln vi
2. kná llen vi á tschen vi
ля́ скаць пу́ гайé itsche kná llen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ля́ скаць ТСБМ , Шат. , Касп. , КЭС , лаг. ), ’трашчаць, праводзячы кіем па радзе калоў’ (Гарэц. ), ’біць, удараць чым-небудзь плоскім’ (Сцяшк. , Шат. ), ’стукаць’ (ТС ), ’прыбіваць нітку пры тканні’, ’крычаць прарэзліва’ (Ян. ), ’клекатаць (пра бусла)’ (докш. , Сл. ПЗБ ), ля́ снуць ’выцяць, агрэць’, ’згінуць’, ’знікнуць, прапасці’, ’пабегчы’, ’выпіць’ (ТСБМ , Бяльк. , Юрч. , Сцяшк. , Сл. ПЗБ ; ТС ; КЭС , лаг. ; рагач. , Мат. Гом. ), лясонуць ’моцна ляснуць’ (ТС ), ля́ снуцца ’упасці і моцна ўдарыцца’ (ТСБМ , Растарг. , Мат. Гом. , ТС ), пін. ляску́ чы ’звонкі, гучны’ (Нар. лекс. ). Укр. ля́ скати , рус. ля́ скать ’тс’; ст.-рус. ляскати ’ляскаць зубамі’, ’чаўкаць’. Прасл. leskati (гл. Трубачоў, Эт. сл., 14, 135–136).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ля́ скать несов. прост. ля́ скаць ;
◊
ля́ скать зуба́ ми ля́ скаць зуба́ мі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лязгать несов. ля́ скаць ; (звякать) бра́ згаць;
лязгают це́ пи бра́ згаюць ланцугі́ ;
◊
лязгать зуба́ ми ля́ скаць зуба́ мі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праля́ скаць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Ляскаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаля́ скаць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Ляскаць доўга, неаднаразова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)