лоску́т м.

1. абрэ́зак, -зка м.; (только о коже) акра́вак, род. акра́ўка м.; (клочок) шмато́к, -тка́ м.; (кожаный) скура́т, -та́ м.; (часть поверхности земли) ла́пік, -ка м., ла́піна, -ны ж.;

одея́ло из лоскуто́в ко́ўдра з абрэ́зкаў;

лоску́т земли́ ла́пік зямлі́;

2. собир. абрэ́зкі, -зкаў мн.;

прода́жа лоскута́ про́даж абрэ́зкаў;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шкума́т, -та́ м., разг. клок; лоску́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

акра́вак, -ра́ўка м., прям., перен. лоску́т, обре́зок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абрэ́зак, -зка м. обре́зок; сре́зок; (материи — ещё) лоску́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́пік м., разг.

1. (часть поверхности земли) клочо́к, лоску́т;

2. см. ла́тка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лоску́тный абрэ́зкавы; акра́ўкавы; шматко́вы, ла́пікавы; см. лоску́т; (из лоскутьев) з абрэ́зкаў;

лоску́тное одея́ло ко́ўдра з абрэ́зкаў;

◊

лоску́тное госуда́рство шматко́вая дзяржа́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Жгут ’скручаны кавалак матэрыялу’. Рус. жгут ’тс’, укр. джгут, жгут. Паводле Гараева (107), падтрыманага Фасмерам (2, 38), дзеепрыметнік ад дзеяслова з коранем *žьg‑ (гл. жгаць), першапачаткова як ’шнур для падпальвання’. Праабражэнскі (1, 223) у гэтым не быў упэўнены, а Шанскі (1, Д, Е, Ж) прапануе тлумачэнне жгут//жигут (прадстаўленага ў арл., разан. гаворках) як вытворнага з суфіксам ‑ут (як лоскут) ад дзеяслова жигать (параўн. жгаць 2) паводле функцыі жгута, якім удараюць. Але галоўная семантычная прымета жгута — скручанасць — у абедзвюх этымалогіях застаецца па-за тлумачэннямі. Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ласку́т, ласку́ць ’акравак, абрэзак’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах.), ’шматок скуры’, ’бялізна’ (Сл. паўн.-зах.), ласку́цце ’абрэзкі, акраўкі’ (Касп., Растарг.), ласкуці́ ’дробныя кавалачкі чаго-небудзь’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. лоскут ’тс’, ’рушнік’, ’лапік (зямлі)’, ст.-рус. лоскутъ ’тс’, балг. лоску́н ’круглы кавалак мыла’. Этымолагі (Бернекер, 734; Буга, РФВ, 67, 242; Траўтман, 150; Мюленбах-Эндзелін, 2, 453; Слаў-сні, 5, 351; БЕР, 3, 477–478 і інш.) звязваюць гэту лексему з літ. lãskana ’ласкуты’, lãskatas ’ануча, акравак’, laskatúoti ’вісець, віцца, махаць’, лат. lęska ’акравак’, ’камяк бруду’, с.-н.-ням. las, lasche ’ануча’ (Фасмер, 2, 521 — там жа літаратура).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ла́піна ж.

1. (голое место среди травы, всходов и т.п.) плеши́на; (в лесу — ещё) прога́лина; (среди снега — ещё) прота́лина;

2. (место другого цвета) пятно́ ср.; (у животных — ещё) отме́тина; пе́жина;

3. разг. (часть поверхности земли) лоску́т м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шмат I

1. нареч. мно́го;

ён сабра́ў ш. грыбо́ў — он собра́л мно́го грибо́в;

ш. ча́су прайшло́ — мно́го вре́мени прошло́;

2. в знач. сказ. мно́го;

3.: ш. хто, ш. які́я мно́гие;

ш. што, чаго́ — мно́гое

шмат II, -та́ м., разг. лоску́т; клок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)