ло́ пацца , 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв. , -ецца; незак.
1. Даваць трэшчыны, ірвацца з трэскам, надзімаючыся разрывацца і знікаць.
Лёд лопаецца.
Шклянка лопаецца.
2. перан. Цярпець крах, поўную няўдачу (разм. ).
Лопаюцца планы.
◊
Лопацца са смеху (разм. ) — знемагаць ад смеху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́ пацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз.
мн.
1-я ас.
-
-
2-я ас.
-
-
3-я ас.
ло́ паецца
ло́ паюцца
Прошлы час
м.
ло́ паўся
ло́ паліся
ж.
ло́ палася
н.
ло́ палася
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ло́ пацца несов. ло́ паться; (о стекле — ещё ) тре́ скаться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ло́ пацца , ‑аецца; незак.
1. Даваць трэшчыны, разломвацца, раздзірацца; трэскацца. Лопаецца скура на руках. Лёд лопаецца. □ Лопаліся шыбы вокнаў, і з іх вырывалася клубы дыму і языкі полымя. Лупсякоў . Уначы ад марозу лопаліся бярвенні ў сценах. Хомчанка . // Ірвацца з трэскам. Струны лопаюцца. Трос лопаецца. // Трэскаючыся, распадацца. На ўзгорках ужо зусім суха. Лопаюцца прыгрэтыя сонцам пупышкі арэшніку. Жычка . // Выбухаць, разрывацца (пра бомбы, снарады, міны і пад.). Снарады сталі густа, са скрогатам лопацца над танкамі. Мележ . // Надзімаючыся, разрывацца і знікаць. У лужынах на асфальце ўсхопліваліся і, праплыўшы крыху, лопаліся бурбалкі. Карпаў .
2. перан. Разм. Цярпець поўную няўдачу, крах. Лопаюцца планы. Лопаюцца надзеі.
•••
Лопацца са смеху — тое, што і паміраць са смеху (гл. паміраць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́ пацца
1. plá tzen vi (s ), bé rsten* vi (s ); (zer)ré ißen* vi (s ) (пра вяроўку і пад. );
2. перан. разм. krá chen vi , in die Luft flí egen* (пра прадпрыемства і г. д. );
◊
ло́ пацца ад сме́ ху vor Lá chen plá tzen [bé rsten* ]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
по́ кацца , 1 і 2 ас. не ўжыв. , -аецца; незак. (разм. ).
Лопацца , распускацца.
Покаюцца пупышкі на дрэвах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́ пацца , 1 і 2 ас. не ўжыв. , -аецца; незак. (разм. ).
Трэскацца, лопацца .
Ад сіверу рэпаецца скура.
|| зак. парэ́ пацца , -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тре́ скаться I несов. трэ́ скацца, ло́ пацца .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ло́ паться несов. ло́ пацца , трэ́ скацца;
◊
терпе́ ние его́ ло́ пается у яго́ цярплі́ васці не хапа́ е;
ло́ паться от сме́ ха ло́ пацца ад сме́ ху.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лоп , выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца паводле значэння дзеясл. лопаць — лопнуць і лопацца .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)