ле́йка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ле́йка ле́йкі
Р. ле́йкі ле́ек
Д. ле́йцы ле́йкам
В. ле́йку ле́йкі
Т. ле́йкай
ле́йкаю		 ле́йкамі
М. ле́йцы ле́йках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ле́йка², -і, ДМ ле́йцы, мн. -і, ле́ек, ж.

Серыя фотаапаратаў, бінокляў і інш., якія выпускаюцца аднайменнай кампаніяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́йка¹, -і, ДМ ле́йцы, мн. -і, ле́ек, ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.

2. Пасудзіна для палівання раслін з ручкай, носікам і рассейвальнікам, што дазваляе падаваць ваду ў патрэбнай колькасці.

|| прым. ле́ечны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́йка I ж.

1. (сосуд для поливки, переливания) ле́йка, воро́нка;

2. мор. (черпак для выливания воды) ле́йка

ле́йка II ж. (фотоаппарат) ле́йка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ле́йка​II (фотоаппарат) ле́йка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ле́йка​I

1. (для поливки растений) ле́йка, -кі ж., паліва́чка, -кі ж.;

2. (для переливания) ле́йка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ле́йка ​1, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.

2. Тое, што і палівачка.

3. Спец. Чарпак для вылівання вады.

ле́йка ​2, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.

Від вузкаплёначнага фотаапарата. З «лейкай» цераз плячо, спяваючы, па лесвіцы збягала дзяўчына. Алешка.

[Ням. Leica (скарачэнне слова Leitz-Camera — па назве фірмы Leitz).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́йка ж

1. (палівачка) Gíeßkanne f -, -n;

2. (для пералівання вадкасцяў) Tríchter m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

лейка

Том: 16, старонка: 337.

img/16/16-337_1705_Лейка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ле́йка 1 ’прыстасаванне ў выглядзе конуса для пералівання і фільтравання вадкасці’, ’палівачка’, ’чарпак для вылівання вады’ (Бяльк., Касп., Яруш., Гарэц.; лях., Сл. паўн.-зах., ТСБМ). Укр. лі́йка, рус. ле́йка, польск. lej, ст.-польск. lej (XIV ст.), lejek, lij, lijek, н.-луж. lějk, lejk, в.-луж. lik, чэш. lejík, lejček, славен. lȋj, lijec, серб.-харв. чакаўск. лиј, леј, істрыйск. ли̏јак, lȉjevak ’тс’. Магчыма, яшчэ прасл. lějь, lějьkъ — спачатку як nomen agentis, а пазней nomen instrumenti (параўн. іншыя ўтварэнні з тым жа коранем: каш. ledło ’лейка’, в.-луж. lijidło ’адліўка’, рус. лия́ло ’адлівачная форма’). Утворана ад леяць (гл.), якое з прасл. lějati (Слаўскі, 4, 119–120).

Ле́йка 2 ’вылівак’ (стаўб., Нар. сл.; карэліц., З нар. сл.). Відавочна, паходзіць з *ле́як < *левак < вылівак; другая частка слова ‑йка — у выніку кантамінацыі з лексемай яйка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)