кіслата назоўнік | жаночы род

Хімічнае злучэнне, якое ўтрымлівае вадарод, здольны замяшчацца металам пры ўтварэнні солей і які афарбоўвае лакмусавую паперу ў чырвоны колер.

  • Азотная к.
  • Саляная к.

|| прыметнік: кіслотны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

кіслата́, ‑ы́, ДМ ‑лаце́, ж.

1. Уласцівасць кіслага. // Пра што‑н. кіслае. Не яблык — адна кіслага.

2. мн. кісло́ты, ‑ло́т. Хімічныя злучэнні (звычайна кіслыя на смак), якія змяшчаюць вадарод, здольны замяшчацца металам пры ўтварэнні солей.

•••

Алеінавая кіслата — адна з найбольш пашыраных у прыродзе кіслот, якая ўваходзіць у састаў усіх алеяў і жывельных тлушчаў.

Аскарбінавая кіслата — арганічнае рэчыва, неабходнае для нармальнага абмену рэчываў у арганізме; вітамін C.

Вінная кіслата — кіслата, якая ўваходзіць у састаў ягаднага і вінаграднага соку.

Вугальная кіслата — злучэнне вуглякіслага газу з вадою (скарыстоўваецца ў харчовай прамысловасць тэхніцы, медыцыне і пад.).

Карболавая кіслата — ядавітая вадкасць з характэрным пахам, якая скарыстоўваецца як антысептычны і дэзінфекцыйны сродак; раствор фенолу.

Лімонная кіслата — арганічная кіслата, якая змяшчаецца ў плодзе лімона і некаторых іншых раслінах (скарыстоўваецца ў кулінарыі, медыцыне, для фарбавання і інш.).

Плавіковая кіслата — водны раствор фторыстага вадароду.

Сінільная кіслата — ядавітая бясколерная вадкасць з пахам горкага міндалю; цыяністы вадарод.

Фоліевая кіслата — проціанемічны вітамін.

Шчаўевая кіслата — найпрасцейшая арганічная кіслата, якая змяшчаецца ў шчаўі, кісліцы і інш.

Яблычная кіслата — арганічнае злучэнне, якое змяшчаецца ў няспелых яблыках, вінаградзе, рабіне і інш. (скарыстоўваецца ў харчовай прамысловасць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кіслата́ ж. кислота́;

гэ́таму баршчу́ не хапа́е ~ты — э́тому борщу́ не хвата́ет кислоты́;

○ се́рная к. — се́рная кислота́;

аскарбі́навая к. — аскорби́новая кислота́;

ві́нная к. — ви́нная кислота́;

карбо́лавая к. — карбо́ловая кислота́;

лімо́нная к. — лимо́нная кислота́;

сіні́льная к. — сини́льная кислота́;

я́блычная к. — я́блочная кислота́;

нуклеі́навая к. — нуклеи́новая кислота́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

кіслы прыметнік

  1. Які мае своеасаблівы востры смак (лімона, журавін).

    • К. яблык.
    • К. сок.
    • К. боршч (боршч з дабаўленнем кіслаты).

  2. Які закіс у выніку браджэння, прыгатаваны квашаннем.

    • Кіслае малако.
    • Кіслая капуста (квашаная).

  3. пераноснае значэнне: Які выражае незадаволенасць; паніклы (размоўнае).

    • К. настрой.
    • К. выраз твару.

  4. Які змяшчае кіслату (у 2 знач.; спецыяльны тэрмін).

    • Кіслая глеба.

|| назоўнік: кіслата.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Кіслата́ ’хімічныя злучэнні, звычайна кіслыя на смак’ (ТСБМ), ’заквасак’ (Сл. паўн.-зах.). Да кіслы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

янтарны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да янтару; зроблены з янтару. Янтарныя пацеркі.

2. перан. Які па колеру нагадвае янтар; залаціста-жоўты. Цікава глядзець, як цячэ з янтарных сотаў у вялізную бочку мёд. Ваданосаў. А колас які! Ён наліваецца буйным янтарным зернем. Гроднеў.

•••

Янтарная кіслата — арганічнае злучэнне, якое змяшчаецца ў янтары і іншых смолах, а таксама ў бурым вугалі і ў некаторых раслінах (выкарыстоўваецца ў фатаграфіі і медыцыне).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

воцатны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да воцату, уласцівы воцату. Воцатны пах. // Прызначаны для воцату, з-пад воцату. Воцатная бутля.

•••

Воцатнае дрэва — воцатнік.

Воцатная кіслата — арганічнае бясколернае рэчыва з рэзкім пахам.

Воцатная эсенцыя — назва моцнага раствору воцатнай кіслаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саліцылавы прыметнік

Саліцылавая кіслата — арганічная кіслата, якая выкарыстоўваецца для прыгатавання лекавых рэчываў і фарбавальнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

фенол назоўнік | мужчынскі род

Карболавая кіслата.

|| прыметнік: фенолавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

саляны прыметнік

Саляная кіслата — раствор хлорыстага вадароду ў вадзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)