Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кірма́ш, -у́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Вялікі продаж тавараў, які праводзіцца ў пэўную пару года ў вызначаным месцы і часта звязаны з выстаўкай.
Вясенні Лейпцыгскі к.
2.перан. Шумнае, ажыўленае зборышча людзей (разм.).
|| прым.кірмашо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кірма́ш, -шу́м.
1.я́рмарка ж.; база́р;
2.перен. (крик, шум) база́р;
◊ птушы́ны к. — пти́чий база́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кірма́ш, ‑у, м.
1. Продаж тавараў, які праводзіцца ў пэўную пару года ў вызначаным месцы і часта звязаны з выстаўкай. Вясенні Лейпцыгскі кірмаш. □ На кірмашы будуць дэманстравацца цэнтрабежны землясос, кукурузаўборачны камбайн, трактар «МТЗ‑5 МС».«Звязда».// Вялікі святочны базар, звычайна з народным гуляннем. З ранку праз пераезд грукалі фурманкі з далёкіх сёл, кіруючыся, ў мястэчка, на нядзельны кірмаш; ішлі пешыя, несучы, хто што мае, на продаж.Навуменка.На шырокім на Мядзельскім рынку Падрывалася хрыпла катрынка — Пачынаўся вясенні кірмаш.Танк.
2.перан.Разм. Пра шумнае, ажыўленае зборышча людзей. Хлопцы не заўважылі, як з настаўніцкага пакоя ўвайшла ў клас і апынулася ў самым кірмашы іх выхавацелька.Брыль.
3.Уст. Прастольнае свята пры царкве, касцёле, манастыры. Кожны год на Міколу манастыр наладжваў кірмаш. З усяго наваколля туды з’язджаліся паны, купцы, мяшчане .. На хорах спявалі суровыя манахі.Асіпенка.
•••
Не на кірмаш, а з кірмашухто — пра таго, чые справы ідуць у горшы бок.
[Ням. Kirmes з Kirchmesse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кірма́шм Jáhrmarkt m -(e)s, -märkte, Mésse f -, -n (прамысловаявыстава)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
кірма́ш
(польск. kiermasz, ад ням. Kirchmesse)
1) святочны базар, які даўней рабіўся звычайна ў пэўную пару года і суправаджаўся народным гуляннем, забавамі;
2) перыядычны масавы продаж тавараў, звычайна ў пэўным месцы (напр. пераднавагодні к.); 3) перан. шумнае зборышча (напр. птушыны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Кірма́ш ’продаж тавараў у пэўную пару года ў вызначаным месцы’, ’шумнае, ажыўленае зборышча людзей’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Шат., Касп., Бяльк., Мядзв., Сцяшк., Мал., Грыг., Гарэц., КЭС, лаг.). Ст.-бел.кермашъ ’тс’ (з 1683 г.). З польск.kiermasz ’тс’ (Булыка, Запазыч., 153). Старапольскае значэнне ’свята асвяшчэння касцёла, адпушчэнне грахоў’. Крыніцай польскай лексемы з’яўляецца с.-в.-ням.kirmesse (н.-ням.Kirchmesse) у тым жа значэнні (Слаўскі, 2, 154–155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кірмаш, рынак; торг, торжышча, таржок (разм.) / дзе прадаюць і купляюць паношаныя ржы: барахолка, таўчок (разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)