кро́ме предлог с род. апрача́, апро́ч, акрамя́ (каго, чаго);
кро́ме того́ апро́ч (апрача́) таго́;
кро́ме как (кому и т. п.) апрача́ (каго і да т.п.);
◊
кро́ме шу́ток без жа́ртаў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кроме
Том: 16, старонка: 169.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
акрамя́ предлог с род. кро́ме;
у ха́це ніко́га не было́, а. ба́бкі — в избе́ никого́ не́ было, кро́ме ба́бушки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апрача́ и апро́ч предлог с род. кро́ме, поми́мо;
до́ма ўсе, а. ба́цькі — до́ма все, кро́ме отца́;
а. сы́на, у яго́ на выхава́нні пляме́ннік — поми́мо сы́на, у него́ на воспита́нии племя́нник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кром 1 ’хвоя са спілаванай вяршыняй для борцей’ (ТС). Параўн. кромка (гл.).
Кром 2 ’акрамя, апрача’ (ТС). Укр. крім, рус. кроме ’тс’. Параўн. ст.-рус. кромѣ ’асобна’, рус. кром ’край, канец’, ст.-слав. кромѣ ’апрача’, чэш. kromě ’тс’, в.-луж. kroma ’край’, ст.-польск. kromie ’апрача’, польск. kroma ’кавалак, скарынка’. З гэтых супастаўленняў відаць, што прасл. kromě ’апрача’ loc. sing. ад kroma ’частка, край’. Параўн. ст.-в.-ням. hrama ’рама’, ст.-англ. hremman ’перагароджваць, заступаць’. Іншыя індаеўрапейскія паралелі больш праблематычныя (параўн. Пятлёва, Этимология–1974, 25).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гане́бны позо́рный; бессла́вный, посты́дный, ни́зкий, по́длый; унизи́тельный; бесче́стный; (кроме всех указанных соответствий — ещё) позо́рящий (кого);
◊ паста́віць да ~нага слу́па — пригвозди́ть (поста́вить) к позо́рному столбу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Omnia fames dulcia facit praeter se ipsam
Голад, апрача самога сябе, усё робіць салодкім.
Голод, кроме самого себя, всё делает сладким.
Гл.: Anima esuriens...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
исключа́я
1. деепр. выключа́ючы;
2. (кого, что) предлог (за исключением) за выключэ́ннем (каго, чаго); (кроме) акрамя́, апрача́ (каго, чаго);
все, исключа́я одного́ усе́, за выключэ́ннем (акрамя́, апрача́) аднаго́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
In malis sperare bene, nisi innocens, nemo solet
У бядзе ніхто, акрамя сумленнага чалавека, не спадзяецца на лепшае.
В беде никто, кроме честного человека, не надеется на лучшее.
бел. У каго сумленне чыстае, той спіць спакойна.
рус. У кого совесть чиста, у того подушка под головой не вертится.
фр. Une conscience pure est un bon oreiller (Чистая совесть ‒ хорошая подушка).
англ. A clear conscience is a soft pillow (Чистая совесть ‒ мягкая подушка).
нем. Ein reines Gewissen ist ein gutes Ruhekissen (Чистая совесть ‒ хорошая подушка для отдыха).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Qui canem alit exterum, hunc praeter lorum nil fit reliquum
Хто корміць чужога сабаку, y таго нічога, акрамя павадка, не застанецца.
Кто кормит чужую собаку, у того ничего, кроме поводка, не останется.
бел. 3 чужога каня і ў балоце ссядаюць. Чужую хату тапіць ‒ свае вочы сляпіць. 3 чужога каня злазь у гразь. 3 чужога воза і ў гразі ўставай.
рус. На чужом коне далеко не уедешь. С чужого коня среди грязи долой. Чужой хлеб рот дерёт.
фр. Qui s’attend à l’écuelle d’autrui a souvent mal diné (Кто надеется на чужую миску, часто плохо обедает).
англ.
нем. Gestohlen Gut liegt hart im Magen (Украденное добро лежит камнем в желудке).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)