костра́ спец. кастры́ца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

костра

Том: 16, старонка: 52.

img/16/16-052_0224_Костра.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Костра Ян 6/84; 11/273

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

кастры́ца ж. костра́, костри́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асмалі́цца сов.

1. опали́ться;

а. каля́ агню́ — опали́ться у костра́;

2. обу́глиться;

пале́на ~лі́лася — поле́но обу́глилось

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́гнішча ср.

1. костёр м., огни́ще;

грэ́цца каля́ в. — гре́ться у костра́;

2. (место, где был костёр) костри́ще, огни́ще

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

опали́ться разг.

1. (обжечься) абпалі́цца, мног. паабпа́львацца, абгарэ́ць, мног. паабга́рваць;

2. (о волосяном покрове, ворсе, верхнем слое) асмалі́цца, мног. паасма́львацца;

опали́ться у костра́ асмалі́цца каля́ агню́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Ка́сцерка ’мяшок’ (Касп.). Тлумачэнне знаходзім у Даля: «Костерь ж. или костеря, костра, кострика, кострица, кострыга, костыга, костка, костица ж. Правильнее кастеря, кастрика «жесткая кора растений, годных для пряжи льна, конопли». Можна меркаваць, што касцерка ’мяшок’ — гэта ўтварэннесуфіксам -к(а) ад. бел. кастра ’кастрыца’, дзе суфікс выступае ў ролі ўтвараючага nomina attributiva і дзе нібы «аднаўляецца» ніколі тут не існаваўшы «ь». Гл. аб слове прасл. *kostra ў Трубамова, Эт. сл., 11, 158–160 (тут і аб складанасці рэканструкцыі). Першапачатковая семантыка слова — капцёрка «мяшок з канапель або льну — раслін, што даюць шмат кастры» (або «мяшок, зроблены з ільну або канапель, у якіх захавалася шмат кастры»).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пересуши́ться

1. (высушиться — обо всём, многом) пасушы́цца, перасушы́цца, паперасу́швацца, вы́сушыцца;

всё бельё пересуши́лось уся́ бялі́зна пасушы́лася (перасушы́лася, паперасу́швалася, вы́сушылася);

2. (высушить на себе одежду — обо всех, многих) перасушы́цца;

пересуши́ться у костра́ перасушы́цца ля агню́;

3. (стать слишком сухим) перасушы́цца;

сухари́ пересуши́лись сухары́ перасушы́ліся;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мясці́цца несов.

1. прожива́ть, тесни́ться, юти́ться;

уся́ сям’я́ ~ці́лася ў адны́м пако́і — вся семья́ прожива́ла (юти́лась) в одно́й ко́мнате;

2. тесни́ться; юти́ться; размеща́ться, устра́иваться;

хло́пцы ~ці́ліся каля́ кастра́ — ребя́та тесни́лись (юти́лись) во́зле костра́;

3. ума́щиваться; уса́живаться;

4. вмеща́ться;

усе́ рэ́чы ме́сцяцца ў чамада́не — все ве́щи вмеща́ются в чемода́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)