ко́стачка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ко́стачка ко́стачкі
Р. ко́стачкі ко́стачак
Д. ко́стачцы ко́стачкам
В. ко́стачку ко́стачкі
Т. ко́стачкай
ко́стачкаю		 ко́стачкамі
М. ко́стачцы ко́стачках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ко́стачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. косць.

2. Цвёрдае ядро, семя ў некаторых пладах.

К. персіка.

К. слівы.

3. Тое, што і шчыкалатка.

У рацэ вады па костачкі.

4. Гібкая пласцінка, што ўшываецца ў карсет, сукенку і пад.

|| прым. ко́стачкавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Костачкавыя плады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́стачка ж.

1. в разн. знач. ко́сточка;

усе́ ~кі баля́ць — все ко́сточки боля́т;

абрыко́савая к. — абрико́совая ко́сточка;

2. лоды́жка, щи́колотка;

вады́ то́лькі па ~чкі — воды́ то́лько по щи́колотку;

◊ перамыва́ць ~кі — перемыва́ть ко́сточки;

разабра́ць па ~ках — разобра́ть по ко́сточкам

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́стачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

1. Памянш.-ласк. да косць (у 1, 2, 4 і 5 знач.).

2. Разм. Тое, што і шчыкалатка. Потым, калі села на сноп, пачула [Ганна], як шчыміць уколатая аб пожню нага каля кветачкі. Мележ.

3. Гібкая пласцінка, металічная або з кітовага вуса, якая ўшываецца ў грацыю, сукенку і пад.

4. Ядро, семя ў некаторых пладах, пакрытае цвёрдай абалонкай. Костачка вішні. Костачка слівы.

5. Шарык у лічыльніках. [Бухгалтар] гартаў кнігі, ляскаў костачкамі лічыльнікаў. Сабаленка.

•••

Разабраць па костачках гл. разабраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́стачка ж

1. kléiner Knóchen, Knöchelchen n -s, -; kléine Gräte (рыбіна);

2. бат (плода) Kern m -(e)s, -e, Stein m -(e)s, -e;

вы́няць [даста́ць] ко́стачкі entkérnen vt;

◊ перамыва́ць каму-н ко́стачкі разм j-n dúrchhecheln;

разбіра́ць што-н па ко́стачках etwas genáuest erörtern [bespréchen*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ко́стачка ’лёска’ (Мат. Гом.). Да косць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ко́сць, -і, мн. ко́сці, касце́й, ж.

1. Асобная састаўная частка шкілета хрыбетных жывёл і чалавека.

Ключычная к.

2. мн. Астанкі цела нябожчыка.

3. зб. Іклы, біўні некаторых жывёл, якія выкарыстоўваюцца для дробных вырабаў.

Слановая к.

Упрыгожанні з косці.

4. мн. Кубікі або пласцінкі з рознага матэрыялу для гульні.

Гуляць у косці.

5. якая. Пра сацыяльнае паходжанне.

Панская к.

◊

Да касцей — вельмі моцна (прамокнуць, прамерзнуць і пад.).

Легчы касцьмі — загінуць.

Скура ды косці — пра вельмі худога чалавека.

|| памянш. ко́стачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

◊

Перамываць костачкі каму — абгаворваць, пляткарыць.

Разабраць па костачках — вельмі падрабязна.

|| прым. касцявы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.), ко́сны, -ая, -ае (да 1 знач.) і касцяны́, -а́я, -о́е (да 3 знач.).

Касцявая тканка.

Косныя хваробы.

Касцяны гузік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фала́нга², -і, ДМ -нзе, мн. -і, -ла́нг і -аў, ж. (спец.).

Кароткая трубчатая костачка пальца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фі́нік, -а, мн. -і, -аў, м.

Ядомы плод фінікавай пальмы.

|| прым. фі́нікавы, -ая, -ае.

Фінікавая костачка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

костя́шка разг. ко́стачка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)