конопли

Том: 15, старонка: 268.

img/15/15-268_1478_Конопли.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

канапля́нік м., собир. сте́бли конопли́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

руча́йка ж., обл.

1. веретено́ с пря́жей;

2. (льна, конопли) пучо́к м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цалкі́, -ко́ў ед. нет, обл.

1. глазу́нья ж.;

2. карто́фель в мунди́ре;

3. це́лые зёрна конопли́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́сконь ж.

1. бот. мані́цы, род. мані́ц, ед. мані́ца, -цы ж.;

2. (материал) канаплі́на, -ны ж.; уст. (домотканный холст из волокна конопли, дерюга) зрэ́б’е, род. зрэ́б’я ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прамо́кнуць сов., в разн. знач. промо́кнуть;

паліто́ ~кла — пальто́ промо́кло;

кано́плі ~клі два ты́дні — треста́ конопли́ промо́кла две неде́ли;

п. да ні́ткі — промо́кнуть до ни́тки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ка́сцерка ’мяшок’ (Касп.). Тлумачэнне знаходзім у Даля: «Костерь ж. или костеря, костра, кострика, кострица, кострыга, костыга, костка, костица ж. Правильнее кастеря, кастрика «жесткая кора растений, годных для пряжи льна, конопли». Можна меркаваць, што касцерка ’мяшок’ — гэта ўтварэннесуфіксам -к(а) ад. бел. кастра ’кастрыца’, дзе суфікс выступае ў ролі ўтвараючага nomina attributiva і дзе нібы «аднаўляецца» ніколі тут не існаваўшы «ь». Гл. аб слове прасл. *kostra ў Трубамова, Эт. сл., 11, 158–160 (тут і аб складанасці рэканструкцыі). Першапачатковая семантыка слова — капцёрка «мяшок з канапель або льну — раслін, што даюць шмат кастры» (або «мяшок, зроблены з ільну або канапель, у якіх захавалася шмат кастры»).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

панарыва́ць I сов. (о многом, во множестве)

1. (сорвать) нарва́ть;

2. (разорвать) нарва́ть;

3. (льна, конопли) натереби́ть, надёргать

панарыва́ць II сов. (нагноиться — о многом) нарва́ть;

па́льцы ~ва́лі — па́льцы нарва́ли

панарыва́ць III сов. (во множестве) нары́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нарва́ць I сов.

1. нарва́ть;

н. кве́так — нарва́ть цвето́в;

2. (разорвать) нарва́ть;

н. ні́так — нарва́ть ни́ток;

н. папе́ры — нарва́ть бума́ги;

3. (льна, конопли) натереби́ть, надёргать;

4. разг. (о ветре) нагна́ть;

ве́цер ~ва́ў дажджу́ — ве́тер нагна́л дождя́

нарва́ць II сов. (о нарыве) нарва́ть;

па́лец ~ва́ў — па́лец нарва́л

нарва́ць III сов., разг. наблева́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)