квас назоўнік | мужчынскі род

Кіславаты напітак, прыгатаваны на вадзе з хлеба з соладам, а таксама з фруктаў, ягад.

  • К. з каліны.
  • Перабівацца з хлеба на к. (жыць бедна).

|| памяншальная форма: квасок.

|| прыметнік: квасны.

Квасны патрыятызм (устарэлае неадабральнае) — няправільнае, агульнае ўсхваленне ўсяго свайго, нават адсталых форм жыцця і побыту і ганьбаванне ўсяго чужога.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

квас квас, род. ква́су м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

квас (род. ква́су) м. квас;

хле́бны к. — хле́бный квас;

◊ перабіва́цца з хле́ба на к. — перебива́ться с хле́ба на квас;

быў к., ды не было́ вас — погов. бы́ло де́ло, да не́ было де́да

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

квас, ‑у, м.

1. Кіславаты напітак, прыгатаваны на вадзе з хлеба, сухароў або жытняй мукі з соладам. Хлебны квас. ▪ [Сынклета Лукінічна] прынесла поўны гладыш пахучага пеністага квасу. Шамякін. Прыемна пахне хлебны квас Ад рошчыны ў дзяжы. Хведаровіч. // Шыпучы напітак з вады і ягад, фруктаў або мёду.

2. Абл. Кіслая страва з буракамі, грыбамі і інш., гатаваная на гэтым напітку. [Пніцкі] прысеў да нізенькага стала, пасёрбаў з гаршка ўчарашняга квасу з грыбамі. Чорны.

•••

Перабівацца з хлеба на квас гл. перабівацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Квас ’кіславаты напітак, прыгатаваны на вадзе з хлеба, сухароў або жытняй мукі з соладам’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Яруш., Нар. сл., Нар. словатв., ТС, КЭС, лаг., Бяльк., Сержп. Грам., Вешт., Юрч.), ’кіслая страва з буракамі, грыбамі, бульбай’ (ТСБМ, Шн., Нар. лекс., Вешт., Сцяшк., Серб., Нар. словатв., Сл. паўн.-зах., Шатал.), ’закваска’ (Мат. Гом.), ’кіслата’ (Гарэц., Клім.), ’шкода’ (Юрч.). Укр. квас ’тс’, рус. квас ’тс’, ст.-слав. квасъ, балг. квас, макед. квас, серб.-харв. ква̑с, славен. kvas, польск. kwas, чэш. kvas, славац. kvas, в.-луж. kwas, н.-луж. kwas ’тс’. Прасл. *kvasъ ’квашаніна, закваска, квас’ узыходзіць да kysěti, kysnǫti ’мокнуць, кіснуць’, першасны каўзатыў ад якіх kvasiti ’квасіць’ (Ваян, Gram. comp., III, 422). Паралелі ў іншых індаеўрапейскіх мовах ненадзейныя. Аб розных версіях гл. Слаўскі, 3, 466.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перабівацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да перабіцца.

2. Зал. да перабіваць.

•••

Перабівацца з вады на хлеб (з хлеба на квас) — жыць бедна, галадаючы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квасаварня назоўнік | жаночы род

Прадпрыемства, дзе вараць і рыхтуюць квас.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

закіслы прыметнік

  1. Які закіс.

    • З. булён.

  2. Занадта кіслы (размоўнае).

    • З. квас.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

устая́цца сов., прям., перен. устоя́ться;

квас устая́ўся — квас устоя́лся;

хара́ктар устая́ўся — хара́ктер устоя́лся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

упіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Змагчы выпіць што-н.

  • Квас такі кіслы, што не ў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)