Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
каўзо́таж., прост. скользота́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каўзо́та, ‑ы, ДМ ‑зоце, ж.
Разм. Слізгота. — Выходжу на двор — бацюхны мае: тая ж каўзота!Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
slipperiness
[ˈslɪpərinəs]
n.
каўзо́та, сьлізго́та f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
каўзата́ Коўзкая, гразкая або абледзянелая дарога (Слаўг.). Тое ж каўзота, каўзу́ха (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
тра́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм.
1. Упасці з размаху, з сілай. [Крукаў:] — Я і без таго не сказаць каб дужа ўжо моцна трымаўся на нагах, а тут такая каўзота, што калі б і цвярозы быў, дык і то, можа, не адзін раз трахнуўся б вобзем.Васілёнак.
2. Моцна, з сілай стукнуцца аб што‑н. Прабыла булава ў небе гадзіны тры і ляціць назад. Удовін сын выставіў правую далонь. Булава трахнулася аб далонь і пераламалася напалам.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галалёд
1. Зімовы дождж, які замярзае ледзяной коркай на дарозе, дрэвах; лёд без снегу (БРС). Тое ж галялёд, галалодзіца (Сал.), галалёдзіца (Стол.), галаледзіца (Варк. 1603), каўзота (Варк. 1603, Слаўг.), каўзе́ль, каўзу́ха (Слаўг.).
2. Абледзянелая, коўзкая дарога зімой у час галалёдзіцы (Жытк., Лёзн., Слаўг., Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
бада́й,
Разм.
1.часціца. Ужываецца для выказвання нядобрых пажаданняў, праклёну. А бадай ты прапаў! □ Пан, разгневаны, нязграбна На тапчан прылёг і стогне: — А бадай вас, бабы, вогнік!Бажко./убезас.ужыв.[Крукаў:] — Выходжу на двор — бацюхны мае: тая ж каўзота! А бадай ты згарэла!Васілёнак./успалучэннізузмацняльнайчасціцай «жа». Стаіць човен вады повен, Бадай жа ён да пахіснуўся...З нар.
2.пабочн. Выказвае дапушчэнне якой‑н. магчымасці, схільнасць згадзіцца з чым‑н. Няма, бадай, па багаццю ўбораў прыгажэй пары года, чым восень.Ігнаценка.Бадай, нідзе так праўдзіва не гучыць народная прымаўка «Якое жыццё — такія песні», як у сяле Азершчына.Мяжэвіч.
3.прысл. Амаль. Такія корчмы-станцыі Мінскі тракт меў бадай праз кожныя дзесяць кіламетраў.Бядуля.На процілеглым канцы [вёскі], бадай ля самай шашы, рыпае гармонік, глуха бухае бубен.Навуменка.
•••
Бадай ці не... — падобна на тое, што.
Бадай што — а) (пабочн.) магчыма што, відаць што. [Радзевіч:] — Бадай што, я згодзен з вамі.Дуброўскі; б) амаль, амаль што. Дзень бадай што ўжо канчаўся.Чорны.Так прайшоў .. [Віктар] бадай што паўдарогі.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)