ка́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Вадаплаўная птушка сямейства качыных з шырокай пляскатай дзюбай і кароткімі шырока расстаўленымі лапкамі.

Прыляцелі дзікія качкі.

|| памянш. ка́чачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. качы́ны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́чка

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ка́чка ка́чкі
Р. ка́чкі ка́чак
Д. ка́чцы ка́чкам
В. ка́чку ка́чак
Т. ка́чкай
ка́чкаю		 ка́чкамі
М. ка́чцы ка́чках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ка́чка​I мор. гайда́нка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ка́чка​II ж. (накачивание) пампава́нне, -ння ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ка́чка ж. у́тка;

◊ каб цябе́ (яго́, яе́) ка́чкі стапта́лі — погов. чтоб тебе́ (ему́, ей) пу́сто бы́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ка́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Вадаплаўная птушка сямейства качыных з шырокай пляскатай дзюбай і кароткімі шырока расстаўленымі лапкамі. Дзікая качка. Свойская качка. □ Гусі і качкі гнездзяцца над самай вадою. Чорны. З рэзкім посвістам крылаў праляцела чародка качак. Асіпенка.

•••

Ні качка, ні швачка — пра жанчыну, не здатную ні да якой справы.

Няхай яго (яе, іх, цябе, вас) качкі (стопчуць) (жарт.) — выражае незласлівае абурэнне, здзіўленне, захапленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́чка ж заал Énte f -, -n;

дзі́кая ка́чка Wíldente f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

качка

Том: 15, старонка: 8.

img/15/15-008_0039_Качка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ка́чка ’вадаплаўная птушка сямейства качыных з шырокай пляскатай дзюбай і кароткімі шырока расстаўленымі лапкамі’ (ТСБМ, БРС, Касп., Нас. і інш.). У бел. мове гэта слова зафіксавана ў помніках як запазычанне з польск. kaczka на пачатку XVI ст. (гл. Булыка, Запазыч., 144). Як адзначае Слаўскі (2, 14), у польск. мове, як ва ўсіх зах.-слав. мовах (акрамя н.-луж.), не засведчана наогул старая назва качкі *ǫtу. Зах.-слав. *kačьka выводзіцца некаторымі даследчыкамі ад імя *Katerina (Бернекер, 1, 465; Брукнер, 212; Фасмер, 2, 214; Кюнэ, Poln., 61 і інш.). Паводле Слаўскага, там жа, 15, хутчэй трэба думаць аб гукапераймальным паходжанні слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́чка-свія́зь

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. ка́чка-свія́зь ка́чкі-свія́зі
Р. ка́чкі-свія́зі ка́чак-свія́зей
ка́чак-свія́зяў
Д. ка́чцы-свія́зі ка́чкам-свія́зям
В. ка́чку-свія́зь ка́чак-свія́зей
ка́чак-свія́зяў
Т. ка́чкай-свія́ззю ка́чкамі-свія́зямі
М. ка́чцы-свія́зі ка́чках-свія́зях

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)