карэ́нная паро́да

т. 8, с. 126

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

карэ́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. карэ́нны карэ́нная карэ́ннае карэ́нныя
Р. карэ́ннага карэ́ннай
карэ́ннае		 карэ́ннага карэ́нных
Д. карэ́ннаму карэ́ннай карэ́ннаму карэ́нным
В. карэ́нны (неадуш.)
карэ́ннага (адуш.)		 карэ́нную карэ́ннае карэ́нныя (неадуш.)
карэ́нных (адуш.)
Т. карэ́нным карэ́ннай
карэ́ннаю		 карэ́нным карэ́ннымі
М. карэ́нным карэ́ннай карэ́нным карэ́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэканстру́кцыя, -і, ж.

1. Карэнная перабудова, арганізацыя чаго-н. на новых асновах.

Р. цэха.

2. Аднаўленне чаго-н. па апісаннях ці рэштках, якія захаваліся.

Р. тэксту старажытнага рукапісу.

|| прым. рэканструкцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ту́лубка ‘карэнная жыхарка’ (ТС). У выніку перастаноўкі зычных з ту́булка ‘тс’ (стол, Жыв. НС), гл. тубалка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ба́скі, ‑аў; адз. баск, ‑а, м.; басконка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. басконкі, ‑нак; ж.

Карэнная народнасць паўночна-заходніх тэрыторый Іспаніі і суседніх паўднёва-заходніх раёнаў Францыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераўтварэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пераўтвараць — пераўтварыць і пераўтварацца — пераўтварыцца.

2. Карэнная змена, перамена. Рэвалюцыйныя пераўтварэнні. □ Стварэнне вадасховішча выклікала вялікія пераўтварэнні ў гэтых месцах. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карэ́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай тэрыторыі, прадстаўнікоў пэўнага асяроддзя). Карэннае насельніцтва. Карэнны жыхар Беларусі. □ — Я карэнны ленінградзец. І трэба ж так стацца: у дзяцінстве я ніколі не быў у вёсцы. Васілевіч.

2. Які датычыцца асноў чаго‑н., істотны, радыкальны. Карэнныя змены. Карэннае пытанне. Карэнныя інтарэсы народа.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы. Карэнная частка слова. Карэнная галосная.

•••

Карэнныя зубы гл. зуб.

Карэнным чынам гл. чын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Рэзкі паварот, карэнныя змены ў развіцці чаго-н.

П. у навуцы.

2. Карэнная змена ў дзяржаўным жыцці.

Дзяржаўны п.

3. Паварот з аднаго боку на другі.

П. цераз крыло (фігура вышэйшага пілатажу). Скачок з пераваротам (у гімнастыцы).

|| прым. пераваро́тны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

bedrock [ˈbedrɒk] n.

1. ба́зіс, асно́ва; гало́ўныя пры́нцыпы; фа́кты;

get down to/reach (solid) bedrock дакапа́цца да су́тнасці

2. geol. карэ́нная паро́да, скала́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

карэ́нны, -ая, -ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай мясцовасці).

К. мінчанін.

2. Рашаючы, самы істотны, які датычыцца асноў чаго-н.

К. пералом у грамадскім жыцці.

Карэнныя змены.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы.

Карэнная частка слова.

○

Карэнныя зубы — пяць задніх зубоў з кожнага боку верхняй і ніжняй сківіц.

◊

Карэнным чынам — поўнасцю, зусім.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)