карау́л м.

1. сущ. ва́рта, -ты ж., мн. нет; караву́л, -ла м.;

почётный карау́л ганаро́вая ва́рта;

полево́й карау́л воен. палявы́ караву́л;

2. межд. караву́л, гвалт, рату́йце;

хоть карау́л кричи́ хоць караву́л (гвалт) крычы́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

караву́л м.

1. в разн. знач. карау́л;

змяні́ць к. — смени́ть карау́л;

не́сці к. — нести́ карау́л;

2. в знач. межд., разг. карау́л;

узя́ць пад к. — взять под карау́л (под стра́жу);

браць на к. — браць на карау́л;

хоць к. крычы́ — хоть карау́л кричи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гвалт

1. сущ. (род. гва́лту) м. наси́лие ср.;

2. сущ. (род. гва́лту) м. крик, шум, гвалт;

падня́ць г. — подня́ть крик (шум, гвалт);

3. в знач. межд. карау́л;

г., рату́йце!карау́л, спаси́те!;

хоць г. крычы́ — хоть карау́л кричи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ратава́ць несов. спаса́ть;

рату́йце!карау́л!;

рату́й бо́жа! — бо́же упаси́!;

хай бог рату́е — пусть бог ми́лует;

р. сваю́ шку́ру — спаса́ть свою́ шку́ру

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́рта I сущ., ж.

1. карау́л м., охра́на, стра́жа;

расста́віць ~ту — расста́вить карау́л (охра́ну, стра́жу);

ганаро́вая в. — почётный карау́л;

2. (обязанности) карау́л м.;

не́сці ~ту — нести́ карау́л;

3. (место охраны) пост м.;

стая́ць на ва́рце — стоя́ть на посту́;

узя́ць пад ~ту — взять под стра́жу;

стая́ць на ва́рце — стоя́ть на стра́же

ва́рта II безл. в знач. сказ.

1. сто́ит; нели́шне; сле́дует;

гэ́ту кні́гу в. прачыта́цьэ́ту кни́гу сто́ит прочита́ть;

вам в. адпачы́ць — вам сто́ит (нели́шне) отдохну́ть;

в. паду́маць — сто́ит (сле́дует) поду́мать;

2. (как только, едва) сто́ит;

в. сказа́ць адно́ сло́ва, як ён перабіва́е — сто́ит сказа́ть одно́ сло́во, как он перебива́ет;

гэ́та ніку́ды не в.э́то никуда́ не годи́тся;

сме́ху в. — смешно́;

ці в. было́ займа́цца — сто́ило ли свя́зываться;

аўчы́нка вы́рабу не в.погов. овчи́нка вы́делки не сто́ит; игра́ не сто́ит свеч

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АБА́Й КУНАНБА́ЕЎ

(10.8.1845, в. Караул Абайскага р-на, Казахстан — 6.7.1904),

казахскі паэт-асветнік, заснавальнік новай пісьмовай казахскай літаратуры. Вывучаў араб., перс. і інш. мовы. Светапогляд Абая Кунанбаева фарміраваўся пад уплывам гуманіст. ідэй паэтаў і вучоных Усходу, рус. класічнай л-ры і стараж.-грэч. філосафаў. У лірычных і сатыр. вершах выступаў супраць сац. зла, невуцтва, старых звычаяў. У паэмах «Масгуд» (1887), «Іскандэр», «Сказанне пра Азіма» выкарыстаў усх. сюжэты. У кн. прозы «Павучанні» выклаў этычныя і філас. погляды. Увёў новыя формы верша (6- і 8-радкоўе). Жыццю Абая Кунанбаева прысвечаны раман-эпапея М.Аўэзава «Шлях Абая».

Літ.:

Ауэзов М.О. Абай Кунанбаев: Статьи и исследования. Алма-Ата, 1967.

Абай Кунанбаеў.

т. 1, с. 11

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ганаро́вы в разн. знач. почётный;

г. госць — почётный гость;

~вае зва́нне — почётное зва́ние;

г. прэзі́дыум — почётный прези́диум;

~вая ва́рта — почётный карау́л;

~вая гра́мата — почётная гра́мота

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крича́ть несов.

1. крыча́ць;

2. (подзывать) гука́ць, клі́каць, зваць, падзыва́ць;

крича́ть во всё го́рло крыча́ць на ўсё го́рла;

не свои́м го́лосом крича́ть крыча́ць не сваі́м го́ласам;

крича́ть дурны́м го́лосом (благи́м ма́том) крыча́ць не́мым го́ласам;

хоть карау́л кричи́ хоць гвалт крычы́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыча́ць несов.

1. крича́ть; ора́ть; вопи́ть;

2. шуме́ть; галде́ть;

3. (на кого) крича́ть, руга́ть (кого), брани́ть (кого), прикри́кивать;

кры́чма к.о́чень си́льно крича́ть;

к. на ўсё го́рла — крича́ть во всё го́рло;

к. не́ма (не́мым го́ласам) — крича́ть благи́м ма́том; реве́ть белу́гой;

хоць гвалт (караву́л) крычы́ — хоть карау́л кричи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

почётный

1. (пользующийся почётом) пачэ́сны; (почтенный) шано́ўны; (уважаемый) паважа́ны;

почётный гость пачэ́сны госць;

2. (избираемый в знак почёта, являющийся выражением почёта) ганаро́вы;

почётный акаде́мик ганаро́вы акадэ́мік;

почётное зва́ние ганаро́вае зва́нне;

почётный прези́диум ганаро́вы прэзі́дыум;

почётный карау́л ганаро́вая ва́рта;

почётная гра́мота ганаро́вая гра́мата;

3. (делающий честь) пачэ́сны;

почётное предложе́ние пачэ́сная прапано́ва;

почётный мир пачэ́сны мір.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)