камы́ш бот. чаро́т, -ту м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Камы́ш 1 ’рагоз., Typha’ (даўг., Сл. паўн.-зах.) перанесена інфарматарам з рус. камыш, параўн. прыклад у запісе (Сл. паўн.-зах., 2, 392).
◎ Камы́ш 2 ’запечак’ (маст., Сл. паўн.-зах.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераднаваго́дні, ‑яя, ‑яе.
Які бывае перад Новым годам, папярэднічае Новаму году. Баяўся я не смерці: ёй наглядзеўся ў вочы досыць, пачынаючы ад той памятнай пераднавагодняй ночы, калі ступіў на крымскую зямлю ў Камыш-Буруне. С. Александровіч. — Гэта ж казка, святочны феерверк, пераднавагодняе ўпрыгожанне, — прыпаўшы тварам да шкла, выказаў голасна сваё захапленне Анатоль. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЯЛІ́КІ УЗЕ́НЬ,
рака на ПдУ еўрапейскай ч. Расійскай Федэрацыі і на З Казахстана. Даўж. 650 км, пл. бас. 15,6 тыс. км². Упадае ў бяссцёкавыя Камыш-Самарскія азёры. Жыўленне пераважна снегавое. Сцёк вясной. Летам на асобных участках перасыхае. Ледастаў з канца ліст. да красавіка. Сярэдні расход вады каля г. Новаўзенск 6,7 м³/с. Выкарыстоўваецца для арашэння.
т. 4, с. 386
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
укру́г обл.
1. нареч. вкруг, вокру́г;
2. предлог с род. вкруг, вокру́г;
у. во́зера расце́ чаро́т — вкруг (вокру́г) о́зера растёт камы́ш
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Раго́жа, раго́жка ’грубая ўпаковачная тканіна’, ’посцілка’, ’тканіна рэдкага перапляцення’ (ТСБМ), рого́жа, рэдка рого́га ’сплеценая з травы посцілка’ (ТС), раго́шка ’мачалка з лубяных палосак’ (Сл. ПЗБ), раво́шка ’мачалка’ (Сцяшк. Сл.), рус. рого́жа, укр. рого́жа, польск. rogoża, чэш. і слав. rohož ’рагожа’, ’пляцёнка з чароту, саломы’, славен. rogóža ’чаротавы верх вазка’, серб. ро̀гожина, харв. rógožina ’цыноўка з рагожы’, балг. рого́жка ’тс’. Прасл. *rogoža вытворане ад *rogozъ ’чарот, трыснёг’ (Фасмер, 3, 490). Махэк₂ (420) адносіць слова разам з нова-в.-ням. Rohr ’камыш’, гоц. raus, герм. *rauza‑ да рэліктаў “праеўрапейскага”. Гл. таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Flamma fumo est proxima (Plautus)
Полымя ‒ бліжэйшае дыму (г. зн. дзе дым, там і полымя).
Огонь ‒ ближайший дыму (т. е. где дым, там и огонь).
бел. Дыму без агню не бывае. Дзе дым, там і агонь. Дзе вярба, там вада.
рус. Дыму без огня не бывает. Без ветра камыш не качается. Без тучи дождя не бывает. Огонь без дыму не живёт. Толчея без шуму не ходит.
фр. Il n’est jamais feu sans fumée (Нет дыма без огня).
англ. There is no smoke without fire (Нет дыма без огня).
нем. Wo Rauch ist, da ist auch Feuer (Где дым, там и огонь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
круго́м
1. нареч. круго́м;
павярну́цца к. — поверну́ться круго́м;
аб’е́хаць к. — объе́хать круго́м;
абгарадзі́цца к. — огороди́ться круго́м;
2. нареч. (целиком) круго́м;
к. вінава́ты — круго́м винова́т;
3. предлог с род., обл. круго́м, вокру́г, о́коло;
абысці́ к. до́ма — обойти́ круго́м (вокру́г, о́коло) до́ма;
к. во́зера расце́ чаро́т — круго́м (вокру́г, о́коло) о́зера растёт камы́ш;
◊ к.! — воен. круго́м!;
к. ды наво́кала — вокру́г да о́коло;
абве́сці к. па́льца — обвести́ вокру́г па́льца;
к. шасна́ццаць — погов. круго́м шестна́дцать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)