Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
калі́на
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
калі́на |
калі́ны |
| Р. |
калі́ны |
калі́н |
| Д. |
калі́не |
калі́нам |
| В. |
калі́ну |
калі́ны |
| Т. |
калі́най
калі́наю |
калі́намі |
| М. |
калі́не |
калі́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Малюкі́ ’маляўкі рыбы’ (ТС), рус. калін. малюк ’тс’. Да малы́ (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 129.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міча́ць, міча́ці ’абзывацца слабым голасам (пра карову)’ (мядз., Нар. сл.; беласт., Сл. ПЗБ), рус. калін. мича́ть ’тс’. Да мычаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ру́сы, ‑ая, ‑ае.
Светла-карычневы з шараватым ці жаўтаватым адценнем (пра валасы). Русыя вусы. Русая барада. □ [Веньяміну] робіцца весела: у русых валасах дзяўчыны заблыталася травінка. Навуменка. Дзве русыя тоўстыя касы звісалі ніжэй паясніцы. Гурскі. // Які мае валасы такога колеру (пра чалавека). Ад бессані, ад звону гарадскога ў край буслоў, калін і медуніц, да яснавокіх русых маладзіц мяне вяртае самы юны спогад. Федзюковіч. У непрагляднай завірусе Цябе прыкмечу я здалёк — Сярод чарнявых, белых, русых Ты ўся гарыш, як вугалёк. Дайнека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мі́канькі ’плоскуні без насення’ (езярышч., ДАБМ), рус. калін. ми́квенница ’мужчынскія каноплі’, серб.-харв. mikavnica ’звязка трапанага льну’. Да мы́каць 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малочня, малошня ’маслазавод’ (хойн., Мат. Гом.; Бяльк., Мат. Маг.). Рус. калін. молочня ’сырзавод’. Бел.-рус. ізалекса. Утварылася з молочная клѣть (> молочная > молочня).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Відната́ ’святло, яснасць, асвятленне’ (БРС, КТС, Сцяшк. МГ), віднога ’тс’ (КТС). Укр. виднота, рус. калін. виднота ’тс’. Утворана ў выніку субстантывацыі ад прыметніка vidьnъ і суф. ‑ota.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жу́парыць, жупорыты ’есці марудна, многа’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. калін., іван., уладз. жу́парить, жупорить ’тс’. Бел., рус., відаць, адлюстроўваюць кантамінацыю жава́ць і жу́піць. Параўн. яшчэ жабанець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жа́мка ’пернік’ (Мат. Гом., Нар. словатв., 127). Рус. кур. жа́мка ’тс’, кастр. (1853 г.) жа́мочка ’ласая ежа з маку і мёду’, пск., калін., сімб., куйбыш. жамо́к ’пернік’, ’сціснуты кавалак ежы (напр., хлеба)’, горк., калін., куйбыш., валаг., алан. же́мо́к ’пернік з мядовага цеста’. Параўн. яшчэ славен. žemèk ’рэчыва з сыру, якое выціскаецца’, серб.-харв. жѐмичка ’белы хлябец’ звязана, відаць, з жемља ’тс’ < ням. Semmel. Утворана суфіксам ‑ък‑ ад дзеяслоўнай асновы жьм‑, жем‑ ’ціснуць’. Гл. жмаць, жаць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)