Беларускае аб’яднанне пралетарска-калгасных пісьменнікаў 2/210

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЛАРУ́СКАЕ АБ’ЯДНА́ННЕ ПРАЛЕТА́РСКА-КАЛГА́СНЫХ ПІСЬМЕ́ННІКАЎ (БелАПКП). Існавала з 25.4.1931 да мая 1932. Створана ў складзе Усесаюзнага аб’яднання пралетарска-калгасных пісьменнікаў. Арганізац. бюро: Р.Шукевіч-Траццякоў, І.Барашка, П.Галавач, С.Баранавых. Чл.: М.Багун, П.Броўка, Ц.Гартны, С.Грахоўскі, С.Дарожны, А.Дудар, А.Жаўрук, М.Зарэцкі, В.Каваль, Т.Кляшторны, А.Куляшоў, Я.Купала, М.Лынькоў, В.Маракоў, Я.Скрыган, У.Хадыка, М.Чарот і інш. Існавалі Мінскае аддз. БелАПКП, філіі ў Клімавічах, Чэрвені, Полацку, літ. гурткі ў Клімавіцкім, Талачынскім, Чэрвеньскім, Смалявіцкім, Пухавіцкім, Заслаўскім, Касцюковіцкім, Клічаўскім р-нах. Ставіла задачу падтрымліваць маладых пісьменнікаў з сял. асяроддзя. Выдавала час. «Беларусь калгасная» (1932). Спыніла дзейнасць у адпаведнасці з пастановай ЦК КП(б)Б «Аб перабудове літаратурна-мастацкіх арганізацый БССР» (27.5.1932).

К.Р.Хромчанка.

т. 2, с. 393

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

калга́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. калга́сны калга́сная калга́снае калга́сныя
Р. калга́снага калга́снай
калга́снае		 калга́снага калга́сных
Д. калга́снаму калга́снай калга́снаму калга́сным
В. калга́сны (неадуш.)
калга́снага (адуш.)		 калга́сную калга́снае калга́сныя (неадуш.)
калга́сных (адуш.)
Т. калга́сным калга́снай
калга́снаю		 калга́сным калга́снымі
М. калга́сным калга́снай калга́сным калга́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

саўга́сна-калга́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. саўга́сна-калга́сны саўга́сна-калга́сная саўга́сна-калга́снае саўга́сна-калга́сныя
Р. саўга́сна-калга́снага саўга́сна-калга́снай
саўга́сна-калга́снае		 саўга́сна-калга́снага саўга́сна-калга́сных
Д. саўга́сна-калга́снаму саўга́сна-калга́снай саўга́сна-калга́снаму саўга́сна-калга́сным
В. саўга́сна-калга́сны (неадуш.)
саўга́сна-калга́снага (адуш.)		 саўга́сна-калга́сную саўга́сна-калга́снае саўга́сна-калга́сныя (неадуш.)
саўга́сна-калга́сных (адуш.)
Т. саўга́сна-калга́сным саўга́сна-калга́снай
саўга́сна-калга́снаю		 саўга́сна-калга́сным саўга́сна-калга́снымі
М. саўга́сна-калга́сным саўга́сна-калга́снай саўга́сна-калга́сным саўга́сна-калга́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кааператы́ўна-калга́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кааператы́ўна-калга́сны кааператы́ўна-калга́сная кааператы́ўна-калга́снае кааператы́ўна-калга́сныя
Р. кааператы́ўна-калга́снага кааператы́ўна-калга́снай
кааператы́ўна-калга́снае		 кааператы́ўна-калга́снага кааператы́ўна-калга́сных
Д. кааператы́ўна-калга́снаму кааператы́ўна-калга́снай кааператы́ўна-калга́снаму кааператы́ўна-калга́сным
В. кааператы́ўна-калга́сны (неадуш.)
кааператы́ўна-калга́снага (адуш.)		 кааператы́ўна-калга́сную кааператы́ўна-калга́снае кааператы́ўна-калга́сныя (неадуш.)
кааператы́ўна-калга́сных (адуш.)
Т. кааператы́ўна-калга́сным кааператы́ўна-калга́снай
кааператы́ўна-калга́снаю		 кааператы́ўна-калга́сным кааператы́ўна-калга́снымі
М. кааператы́ўна-калга́сным кааператы́ўна-калга́снай кааператы́ўна-калга́сным кааператы́ўна-калга́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

◎ Пасядзе́льня ’памяшканне для збруі калгасных коней’ (смарг., Сцяшк. Сл.). Да сядло (гл.). Аб суфіксе ‑ня гл. Сцяцко (Афікс. наз., 165). Прыстаўка па-, відаць, ад слова памяшканне, з якім + сядзёльня магло уступіць у кантамінацыйныя адносіны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папа́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

Разм. Пасвіць час ад часу. Варанецкі ведаў, што.. многія хутаранцы папасвалі жывёлу на калгасных пасевах. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перадубо́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які бывае перад уборкай ураджаю, папярэднічае ўборцы. [Ілья Сямёнавіч:] — У сельсавеце ў нас была перадуборачная нарада рэдактараў калгасных насценных газет. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цу́панне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. цупаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Гуд калгасных малатарань прыглушыў мернае цупанне цапоў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цымбалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Музыкант, які іграе на цымбалах. Там, у зборышчы квяцістым, Хоць да вечара скачы... Два калгасных баяністы, цымбалісты, скрыпачы. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)