казыро́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. казыро́к казыркі́
Р. казырка́ казырко́ў
Д. казырку́ казырка́м
В. казыро́к казыркі́
Т. казырко́м казырка́мі
М. казырку́ казырка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

казыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.

1. Цвёрдая частка ў галаўным уборы, якая выступае над ілбом; брыль.

2. Невялікі навес у чым-н., над чым-н.

К. пад’езда.

◊

Браць (узяць) пад казырок — аддаць чэсць, прыкладаючы правую руку да галаўнога ўбору.

|| прым. казырко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

казыро́к, -рка́ м., в разн. знач. козырёк

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

казыро́к, ‑рка, м.

1. Шчыток у галаўным уборы, які выступае над ілбом; брыль (у 2 знач.). [Бондар] далонню падняў угару казырок.. шапкі і адкрыў высокі.. лоб. Чарнышэвіч. [Лёдзя] ледзь не наткнулася на каржакаватага хлопца ў кепцы з адарваным казырком і таму падобнай на берэт. Карпаў. // Шчыток, які надзяваецца без галаўнога ўбору, для аховы вачэй ад яркага святла.

2. Невялікі навес у чым‑н., над чым‑н. Спорны вясновы дожджык наляцеў знянацку і загнаў Паўла Гушчу пад казырок бліжэйшага пад’езда. Шыцік.

•••

Браць (узяць) пад казырок гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

казыро́к м разм

1. (у шапцы) Mützenschirm m -(e)s, -e;

◊ браць пад казыро́к die Éhrenbezéigung erwéisen*; grüßen vt, vi, salutíeren vi;

2. буд (паветка) Vórdach n -(e)s, -dächer;

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

брыль, брыля́, мн. брылі́, -ёў, м.

1. Казырок шапкі.

2. Капялюш з палямі.

Саламяны б.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

козырёк

1. (фуражки) казыро́к, -рка́ м., брыль, род. брыля́ м.;

взять (сде́лать) под козырёк воен. узя́ць пад казыро́к;

2. (навес) казыро́к, -рка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

visor [ˈvaɪzə] n.

1. брыль (шапкі); забра́ла (шлема)

2. ахо́ўны казыро́к (у машыне)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Брыль 1 ’казырок летняй шапкі; шляпа’ (Касп., Бяльк., Бір. Дзярж., Шн., Гарэц., Інстр. I, Тарн., Маш., БРС, КЭС, лаг., Мядзв.). Укр. бриль. Запазычанне з польск. bryl ’тс’ (якое лічыцца запазычаннем з італ. ombrello ’парасон’; Варш. сл., 1, 215). Рыхардт, Poln., 37; Фасмер, 1, 214; Рудніцкі, 208 (лічыць, што польск. bryl < укр. < італ.?); Бернекер, 93.

Брыль 2, брылёк ’невялікі выступ над жаралом печы’ (Янк. Мат., Шушк., Інстр. I), ’карніз’ (Шат.). Відавочна, метафарызацыя да брыль 1 (гл.): ’брыль, казырок’ → ’казырок, навес’ → ’навес, выступ’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

брыль

(польск. biyl, ад іт. ombrello = парасон)

1) казырок летняй шапкі;

2) капялюш (з палямі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)