зрэ́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зрэ́з зрэ́зы
Р. зрэ́зу зрэ́заў
Д. зрэ́зу зрэ́зам
В. зрэ́з зрэ́зы
Т. зрэ́зам зрэ́замі
М. зрэ́зе зрэ́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зрэз, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што-н., а таксама зрэзаная частка чаго-н.; тое, што зрэзана.

З. бервяна.

2. перан. Стан чаго-н. у пэўны перыяд развіцця, руху.

Сінхронны з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрэз (род. зрэ́зу) м., в разн. знач. срез

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зрэз, зразу, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. зразаць — зрэзаць (у 1 знач.).

2. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што‑н. Чарада нізкіх, абкораных пнёў з кропелькамі смалы на врэзах разбягалася перад вачамі. Сачанка.

3. Тое, што зрэзана; зрэзаны слой, частка чаго‑н. Высушыць першы зрэз тытуню. // Спец. Самая тонкая пласцінка тканкі, выразаная з арганізма для вывучэння мікраскапічнай будовы гэтай тканкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрэз м

1. (дзеянне) Schniden n -s, Schnitt m -(e)s;

2. (месца) Schnttstelle f -, -n, Schnitt m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

папяро́чны, -ая, -ае.

Які праходзіць, размяшчаецца ўпоперак чаго-н.

П. зрэз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

срез м.

1. (действие) зрэз, род. зрэ́зу м., зраза́нне, -ння ср., зрэ́званне, -ння ср.;

2. (место) зрэз, род. зрэ́зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

cross section [ˈkrɒsˌsekʃn] n.

1. папяро́чнае сячэ́нне, папяро́чны разрэ́з

2. зрэз

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Тарэ́ц ’папярочны зрэз; бакавая старана’, ’кароткі брусок для машчэння вуліцы’ (ТСБМ), торц ’папярочны зрэз’, тарцава́ць ’стругаць дрэва ўпоперак слаёў’ (Ласт.). Укр. торе́ць ’тарэц’, рус. торе́ц, торц ’тс’. З італ. torso ’торс, тулава (як частка статуі)’. У такім выпадку італьянскае слова набыло ва ўсходнеславянскіх мовах суфікс ‑ец пад уплывам іншых слоў з гэтым суфіксам. Акрамя таго, дапускаецца сувязь слова з прасл. *terti ’церці’ (ЕСУМ, 5, 604; Фасмер, 4, 88).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акальцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак.

1. што. Зрабіць кругавую абмазку ствала дрэва для захавання ад шкоднікаў. // Зрабіць кругавы зрэз кары са ствала дрэва.

2. каго. Надзець пазначанае кольца на лапку птушкі, на хвост рыбы для вывучэння шляхоў іх руху і пад. Акальцаваць птушку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)