пластычныя змазкі

т. 12, с. 411

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зма́зка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зма́зка зма́зкі
Р. зма́зкі зма́зак
Д. зма́зцы зма́зкам
В. зма́зку зма́зкі
Т. зма́зкай
зма́зкаю		 зма́зкамі
М. зма́зцы зма́зках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аўто́л, ‑у, м.

Нафтавае масла для змазкі аўтамабільных і трактарных рухавікоў.

[Складанаскарочанае слова: аўт(амабіль) і лац. ol(eum) — алей.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зма́зачны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для змазкі, змазвання. Змазачны матэрыял. Змазачны рэзервуар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мазь, -і, Т ма́ззю, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Сумесь тлушчу з лекавымі сродкамі для націрання або намазвання.

Цынкавая м.

2. Густое тлустае рэчыва для змазкі чаго-н.

М. для абутку.

Лыжная м.

◊

На мазі́ (разм.) — блізка да ажыццяўлення, завяршэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саля́равы, ‑ая, ‑ае.

У выразе: саляравае масла — прадукт перагонкі нафты, які выкарыстоўваецца як паліва для дызеляў, рэчыва для змазкі механізмаў і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўто́л

[ад аўт(амабіль) + -ол]

нафтавае масла для змазкі аўтамабільных і трактарных рухавікоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ЗМА́ЗАЧНЫЯ МАТЭРЫЯ́ЛЫ,

рэчывы з сукупнасцю ўласцівасцей, якімі абумоўлена іх змазачнае дзеянне. Выкарыстоўваюць для змазкі. Адрозніваюць вадкія (змазачнае масла, змазачна-ахаладжальныя вадкасці), пластычныя (пластычныя змазкі), цвёрдыя і газападобныя.

Цвёрдыя З.м. — парашкападобныя рэчывы (напр., графіт, дысульфіды малібдэну, вальфраму), мяккія металы (напр., індый, свінец), палімеры (найб. пашыраны політэтрафторэтылен), цвёрдыя арган. рэчывы (напр., мыла, воскі); газападобныя З.м. — індывід. газы, іх сумесі і пара некат. злучэнняў (напр., вуглевадародаў), выкарыстоўваюць для змазкі механізмаў, якія эксплуатуюцца ў асабліва цяжкіх умовах: высокіх (больш за 300 °C) і крыягенных т-рах, пры вял. нагрузках, высокім узроўні радыяцыі (напр., у ядз. рэактарах).

т. 7, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зма́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. змазаць і змазацца (у 1 знач.).

2. Рэчыва, якім што‑н. змазваюць. Лыжная змазка. □ Дол.. быў утаптаны і стракаты ад плямаў гаручага і змазкі. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лубрыка́тар

(ад лац. lubricare = рабіць слізкім)

прыбор для аўтаматычнай змазкі пад ціскам дэталей машын і механізмаў, якія труцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)