Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
змага́ццанесов.
1.в разн. знач. боро́ться;
жыць і з. — жить и боро́ться;
з. за мір — боро́ться за мир;
з. за першынство́ — боро́ться за пе́рвенство;
у ім ~га́ліся проціле́глыя пачу́цці — в нём боро́лись противополо́жные чу́вства;
з. з недахо́памі — боро́ться с недоста́тками;
2. (с оружием в руках) сража́ться, би́ться; дра́ться;
3.перен. (играть во что-л.) сража́ться, состяза́ться;
◊ з. да апо́шняга — боро́ться до после́днего
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
змага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.зкім. Біцца, ваяваць са зброяй у руках. — Я прыйшла сюды не для таго, каб ратавацца ад смерці. Я прыйшла змагацца, помсціць ворагу, а не берагчы сябе для мужа.Шамякін.Той, хто сынам можа звацца Беларускай стараны, Будзе да канца змагацца На крутых франтах вайны.Астрэйка.// Спаборнічаць у чым‑н. [Сухавараў] лічыў сябе вельмі цікавым кавалерам, з якім такому настаўніку змагацца ніякім чынам немагчыма.Колас.//перан. Уступаць у сутыкненне (пра пачуцці, імкненні і пад.). Толя маўчаў, і ў душы яго змагаліся тры пачуцці: прыкрая злосць на старога .., нейкі сорам і боязь, што .. ён, дзед партызанскі, бачыць і ведае ўсё.Брыль.
2.зчым,супрацьчаго. Супраціўляцца чаму‑н., імкнуцца перамагчы або знішчыць што‑н. Змагацца супраць вайны. □ — Яшчэ пяць хвілін я паляжу, і тады буду будзіць Скабакова, — думаю я і змагаюся з цяжкай дрымотай.Чорны.
3.зашто. Адстойваць, абараняць што‑н., дамагацца чаго‑н. Змагацца за мір. Змагацца за тэхнічны прагрэс. □ [Фёдар Мікалаевіч:] Вадзіцелі з экскаватаршчыкамі змагаюцца за перавыкананне тэхнічных норм.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змага́цца
1. (біцца, ваяваць) kämpfen vi (за што-н. für, um A), ríngen*vi (um A); (супраць чаго-н. gégen A, mit D);