Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
downhill[ˌdaʊnˈhɪl]adv. уні́з, згары́ (таксама перан.)
♦
go downhill пагарша́цца (пра якасць, здароўе і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
папо́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што і здадан.сказам.
Надоўга запомніць (што‑н. непрыемнае). [Лявон:] — Згары ты разам са сваім камбайнам! Будзеш тырчаць тут колькі ўлезе. Папомніш, як з Лявонам катацца.Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
downhill
[,daʊnˈhɪl]1.
adv.
згары́; уні́з, пад адхо́н
2.
adj.
1) з нахі́лам, пака́ты
2) паго́ршаны
a downhill condition — паго́ршаны стан
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
няха́й, часц. і злуч.
1.часц. Утварае загадны лад дзеяслова са знач. загаду, неабходнасці, заахвочвання.
Н. працуюць.
Н. звіняць з расою косы.
2.часц. У спалучэнні з часціцай «бы» выражае дапушчэнне з адценнем пажадання магчымасці дзеяння, якое не адбылося.
Н. бы самі так папрацавалі.
3.часц. У сказах з дзеясловамі загаднага ладу ўзмацняе пажаданне (разм.).
Н. ты згары!
4.злуч. уступальны. Хоць; нягледзячы на тое, што.
Задача н. цяжкая, але выканальная.
◊
Няхай бог крые (мінуе, ратуе, бароніць) (разм.) — ужыв. як пажаданне пазбаўлення ад чаго-н. непрыемнага.
Няхай яго (яе, іх, цябе, вас) немач (разм.) — праклён са знач. «чорт яго (яе, іх, цябе, вас) бяры».
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
aloof
[əˈlu:f]1.
adv.
здалёк, згары́, збо́ку
to stand aloof (from) — трыма́цца здалёк ад каго́-чаго́; цура́цца, ухіля́цца
2.
adj.
адчу́жаны, адда́лены; неспага́длівы, замкнёны ў сабе́; нетава́рыскі, стры́маны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
кра́йнасць, ‑і, ж.
1. Празмернае праяўленне чаго‑н., крайняя ступень чаго‑н. Крайнасці ў поглядах. □ — У цябе, брат, усё крайнасці, няхай ты згары, — заўважыў са смехам Садовіч.Колас.
2.перан. Што‑н. зусім непадобнае на іншае, процілеглае іншаму. Кідацца з адной крайнасці ў другую. □ Нездарма кажуць, што крайнасці сходзяцца, розныя полюсы прыцягваюць адзін другі.Кучар.
3. Вельмі цяжкае і небяспечнае становішча. Давесці да крайнасці.
•••
Да крайнасці — вельмі, надзвычайна, у вышэйшай ступені. Брыгада знаходзілася ў бесперапынных баях і паходах і сілы яе былі напружаны да крайнасці.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)