Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зачэ́пм. заце́п
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зачэ́п, ‑а, м.
Прыстасаванне для зачэплівання. Зачэпы на гусеніцах трактара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачэ́пм.разм. Háken m -s, -; Áufhänger m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
заце́пм.
1.(действие) зачэ́пліванне, -ння ср.;
2.(крючок) зачэ́пка, -кі ж., зачэ́п, -па м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гак
(польск. hak, ад ням. Haken)
жалезны крук для падвешвання, трымання або зачэплівання чаго-н. (напр.зачэп у багры, шып у падкове).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Háken
m -s, -
1) крук; кручо́к
2) баго́р, буса́к
3) уда́р (бокс); падсе́чка; зачэ́п (дзюдо)
◊ die Sáche hat éinen ~ — у гэ́тай спра́ве ёсць сваю́ загво́здка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ На́па ’зачэп пры лоўлі рыбы сеткай, вудай’: Невода зачапіла, то папа (ТС). Калі гэта не памылковы запіс (апіска, магчыма, *чапа, ад чапляць і пад.), то ў якасці рыбалавецкага або плытніцкага тэрміна можна звязаць з ням.Napf ’чашка, міска’, параўн. таксама в.-луж.пор, пура ’чэрап, галава’ (з ням., Шустар-Шэўц, 2, 1020), г. зн. ’выступаючая частка дна, выступ і пад.’, або з ням.Nypa ’вузлік на тканіне’. Значная колькасць запазычанняў з ням. у гэтай сферы робіць такое дапушчэнне верагодным, аднак застаецца актуальным пошук непасрэднай крыніцы запазычання. Такой крыніцай магло быць і іт.пара, прадстаўленае таксама ў славен. і серб.-харв. са значэннем ’страха над камінам; паліца; зэдлік’, блізкім да значэння ’выступ на дне’, што не здаецца зусім неверагодным, улічыўшы наяўнасць значнага пласта італьянізмаў у рыбалавецкай лексіцы дняпроўскага басейна тыпу ўжо вядомых трымук‑ тин ’паўночны вецер’, epśea ’ўсходні вецер’, як і іншых міжземнаморскіх тэрмінаў тыпу таласи ’зыб’, зафіксаваных у паўднёва-ўсходняй Беларуса