заця́гваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. заця́гваю заця́гваем
2-я ас. заця́гваеш заця́гваеце
3-я ас. заця́гвае заця́гваюць
Прошлы час
м. заця́гваў заця́гвалі
ж. заця́гвала
н. заця́гвала
Загадны лад
2-я ас. заця́гвай заця́гвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час заця́гваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заця́гваць несов.

1. (таща, перемещать) зата́скивать; вта́скивать;

2. (заставлять зайти) зата́скивать, затя́гивать;

3. (туго стягивать) затя́гивать;

4. безл. (покрывать) затя́гивать, завола́кивать; (слегка) подёргивать;

5. (втягивать) затя́гивать;

6. (запевать) затя́гивать, заводи́ть;

7. (просовывать) вдева́ть, продева́ть;

8. перен. (задерживать, замедлять) затя́гивать;

1-8 см. зацягну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заця́гваць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зацягнуць ​1.

заця́гваць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зацягнуць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заця́гваць, зацягну́ць

1. zúziehen* vt, féstziehen* аддз. vt zúschnüren vt (завязаць);

зацягну́ць ву́зел éinen Knóten knüpfen [schürzen];

2. (засмактаць):

яго́ зацягну́ла ў ба́гну тс. перан. er versánk im Sumpf, er ging im Sumpf únter;

3. (уцягнуць) hinéinziehen* vt;

4. (пакрыць) bedécken vt;

5. безас.:

ра́ну зацягну́ла die Wúnde ist vernárbt [verhárscht], die Wúnde hat sich geschlóssen;

6. (пра справы) in die Länge zíehen*, hináusziehen* vt, verzögern vt; verschléppen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

зацягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. што. Сілай, угаворамі прывесці, прымусіць зайсці куды-н. (разм.).

З. у госці.

З. у клуб.

2. што. Уцягнуць у сярэдзіну, у вузкую адтуліну або засмактаць¹.

З. нітку ў іголку.

З. у дрыгву.

3. што. Удыхнуць у сябе (дым, паветра і пад.), закурыць (разм.).

З. носам паветра.

З. люльку.

4. што чым. Абвалакаючы, пакрыць поўнасцю.

Хмары зацягнулі неба.

Рану зацягнула (безас.; пра тонкую плёнку пры загойванні).

5. што. Завесіць.

З. фіранку.

6. што. Туга завязаць, сцягнуць.

З. гарсэт.

7. што і з чым. Затрымаць, замарудзіць заканчэнне чаго-н.

З. сяўбу.

З. з водзывам на кнігу.

8. што. Заспяваць (разм.).

З. песню.

|| незак. заця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. заця́гванне, -я, н. (да 2, 3, 5—8 знач.) і заця́жка, -і, ДМ -жцы, ж. (да 4, 7 і 8 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

валаво́дзіць, -во́джу, -во́дзіш, -во́дзіць; незак. (разм.).

Наўмысна зацягваць вырашэнне якой-н. справы; валакіціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рызі́на, -ы, ж.

Эластычны матэрыял, які атрымліваецца шляхам вулканізацыі каўчуку.

◊

Цягнуць рызіну (разм., неадабр.) — зацягваць якую-н. справу, рашэнне чаго-н.

|| прым. рызі́навы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шнурава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; незак.

Зацягваць на сабе што-н. шнуруючы.

Ш. ў гарсэт.

|| зак. зашнурава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. шнурава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заця́гвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да зацягнуцца.

2. Зал. да зацягваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хма́рыць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -рыць; незак.

1. безас. Зацягваць хмарамі.

Хмарыць, пэўна будзе дождж.

2. перан., каго-што. Засмучаць, азмрочваць (разм.).

Вочы хмарыць гора паланянак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)