зарадзі́цца

‘пра вінтоўку і інш.’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. зара́дзіцца зара́дзяцца
Прошлы час
м. зарадзі́ўся зарадзі́ліся
ж. зарадзі́лася
н. зарадзі́лася

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

зарадзі́цца

‘узнікнуць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. заро́дзіцца заро́дзяцца
Прошлы час
м. зарадзі́ўся зарадзі́ліся
ж. зарадзі́лася
н. зарадзі́лася

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

зарадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́дзіцца; зак.

Узяць пачатак, узнікнуць.

Зарадзілася задумка напісаць раман.

|| незак. зараджа́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́цца², -дзі́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць зараджаным.

2. перан. Набыць некаторы запас энергіі, падбадзёрыць сябе чым-н.

З. бадзёрасцю.

|| незак. зараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зара́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́цца I сов. (о мыслях, сомнениях и т.п.) зароди́ться

зарадзі́цца II сов., в разн. знач. заряди́ться;

~дзі́ўся акумуля́тар — заряди́лся аккумуля́тор;

~дзі́лася фотака́мера — заряди́лась фотока́мера;

батарэ́йка ~дзі́лася — батаре́йка заряди́лась;

з. бадзёрасцю — заряди́ться бо́дростью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зарадзі́цца ​1, ‑родзіцца; зак.

Узяць пачатак, узнікнуць. Задума напісаць паэму пра Кастуся Каліноўскага зарадзілася ў Танка пры абставінах, вартых асобнай увагі. У. Калеснік. У беларускіх саўгасах масавае спаборніцтва зарадзілася ў веснавую пасяўную кампанію 1929 г. «Весці».

зарадзі́цца ​2, ‑раджуся, ‑радзішся, ‑радзіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць зараджаным (пра агнястрэльную зброю, зарад і пад.). Стрэльба зарадзілася. Міна зарадзілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць гатовым да дзеяння, выкарыстання. Фотаапарат зарадзіўся.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Назапасіць патрэбную колькасць якой‑н. энергіі (пра якое‑н. цела, прыбор і пад.). Акумулятар зарадзіўся.

4. перан.; чым і без дап. Пабыць некаторы запас энергіі, падбадзёрыць сябе. Зарадзіцца бадзёрасцю. □ Шыковіч не толькі «не разрадзіўся» ў той дзень, як яму здавалася, зморанаму фізічна і душэўна, а наадварот — «зарадзіўся». Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зарадзі́цца entstéhen* vi (s), sich bílden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

зароди́ться зарадзі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зара́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

1. гл. зарадзіцца², зарадзіць².

2. Комплекс гімнастычных практыкаванняў, якія выконваюцца з мэтай аздараўлення.

Ранішняя з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узні́кнуць, -ну, -неш, -не; узні́к, -кла; зак.

Пачацца, стварыцца, зарадзіцца.

Узнікла недавер’е.

|| незак. узніка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узнікне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)