за́кід

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. за́кід за́кіды
Р. за́кіду за́кідаў
Д. за́кіду за́кідам
В. за́кід за́кіды
Т. за́кідам за́кідамі
М. за́кідзе за́кідах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

за́кід, -у, М -кідзе, м.

1. гл. закінуць.

2. мн. -ы, -аў. Напамінанне, лёгкі папрок.

Зрабіць з. каму-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

за́кід, -ду м.

1. забра́сывание ср.;

з. блясны́ — забра́сывание блесны́;

2. перен. упрёк, уко́р;

◊ зрабі́ць з. — (каму) упрекну́ть, укори́ть (кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́кід, ‑у, М ‑кідзе, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. закідваць ​2 — закінуць (у 1, 2 і 4 знач.).

2. Напамінанне, лёгкі папрок. Нельга было сказаць, каб цэх працаваў блага: план ён не толькі выконваў, але і перавыконваў. Ніхто б не мог зрабіць за гэта закіду. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́кід м (папрок) Vórwurf m -(e)s, -würfe, Tádel m-s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

закі́нуць, -ну, -неш, -не; закі́нь; -нуты; зак.

1. каго-што. Кінуць куды-н. або далёка.

З. мяч у сетку.

З. вуду (таксама перан.: паспрабаваць папярэдне разведаць што-н. намёкам, пытаннямі; разм.).

2. што. Падняўшы, надаць чаму-н. іншае становішча.

З. нагу за нагу.

З. стрэльбу за плячо.

3. перан., каго-што. Даставіць куды-н.

З. прадукты на дачу.

З. дэсант у тыл ворага.

4. каго-што. Перастаць займацца кім-, чым-н., пакінуць каго-, што-н.

З. вучобу.

З. гаспадарку.

◊

Закінуць слова або слоўца (разм.) — пахадайнічаць за каго-н., аказаць падтрымку.

Як за сябе закінуць (разм.) — хутка і многа з’есці, выпіць.

|| незак. закіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і закі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. за́кід, -у, М -кідзе, м. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

то́ня, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Участак вадаёма, прызначаны для лоўлі рыбы закідным невадам.

2. Адзін закід невада, а таксама ўлоў ад аднаго закіду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Адкі́нуцца ’адмовіцца’ (Некр.). Магчыма, калька з польск. odrzucić, тады зваротная форма пад уплывам адмовіцца. Параўн. польск. zarzut і бел. закід.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Éinspruch

m -s, -sprüche пярэ́чанне, пратэ́ст, прэтэ́нзія, за́кід

~ erhében* — пратэстава́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

то́ня, ‑і, ж.

1. Участак вадаёма, прызначаны для лоўлі рыбы закідным невадам. Люблю твае, Нарач, затокі і тоні. Танк. Хадзіў бы на тоні па возеры Нарач, І золак страчаў, і душою мужнеў. Лужанін.

2. Адзін закід невада, а таксама ўлоў ад аднаго закіду. Толькі што .. [мужыкі] выбралі рыбу з апошняй тоні. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)