задзе́рці, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; задзёр, -дзе́рла; -дзяры́; -дзёрты; зак. (разм.).

1. гл. драць.

2. Тое, што і задраць.

|| незак. задзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задзе́рці

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. задзяру́ задзяро́м
2-я ас. задзярэ́ш задзераце́
3-я ас. задзярэ́ задзяру́ць
Прошлы час
м. задзё́р задзе́рлі
ж. задзе́рла
н. задзе́рла
Загадны лад
2-я ас. задзяры́ задзяры́це
Дзеепрыслоўе
прош. час задзё́ршы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

задзе́рці сов., разг., см. задра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

задзе́рці, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; пр. задзёр, ‑дзерла і ‑дзёрла; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і задраць. З лавы падняўся Солтыс грамадскі, Клінам задзёр бараду. Танк. — Гэй, што нос задзёрла? Чаму не вітаешся? М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

драць, дзяру́, дзярэ́ш, дзярэ́; дзяро́м, дзераце́, дзяру́ць; драў, дра́ла; дзяры́; дра́ны; незак.

1. што. Раздзіраць на часткі, на шматкі.

Д. паперу.

2. што. Зношваць (адзенне, абутак) да дзірак.

Д. вопратку.

3. што. Аддзяляць, знімаць.

Д. скуру з авечкі.

Д. лыка.

4. што. Выдзіраць з карэннем, адрываць.

Д. мох.

5. што. Драпаць (аб прыладах, інструментах).

Брытва дзярэ.

Сухая лыжка рот дзярэ (з нар.).

6. каго (што). Забіваць, разрываць каго-н. (аб драпежніках).

Каршун дзярэ кураня.

7. што. Раздрабняць таркай.

Д. бульбу.

8. што. Раздражняць, выклікаць непрыемнае адчуванне (разм.).

Перац дзярэ горла.

9. што. Ачышчаць зерне ад шалупіння, рабіць з зерня крупы.

10. Дорага прасіць, браць за што-н. (разм.).

◊

Драць горла (глотку) (разм., груб.) — моцна гаварыць, крычаць, спяваць.

Драць казлы (разм.) — ванітаваць.

Драць (задзіраць) нос (разм., неадабр.) — задавацца, трымаць сябе высакамерна.

|| зак. задра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дра́ў, -ра́ла; -дзяры́; -дра́ны (да 6 знач.), задзе́рці, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́, -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дзёр, -дзе́рла; -дзяры́; -дзёрты (да 6 знач.), садра́ць, здзяру́, здзярэ́ш, здзярэ́; здзяро́м, здзераце́, здзяру́ць; садра́ў, -ра́ла; здзяры́; садра́ны (да 3, 7, 9 і 10 знач.) і здзе́рці, здзяру́, здзярэ́ш, здзярэ́; здзяро́м, здзераце́, здзяру́ць; здзёр, здзе́рла, здзяры́; здзёрты (да 3, 7, 9 і 10 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

За́дзерць

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. За́дзерць
Р. За́дзерці
Д. За́дзерці
В. За́дзерць
Т. За́дзерцю
М. За́дзерці

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

задзіра́ць гл. задраць, задзерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задзёрты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад задзерці.

2. у знач. прым. Падняты ўгору. Нос быў трошачку задзёрты, але кірпатым яго нельга было назваць. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

задра́ть сов.

1. в разн. знач. задра́ць, задзе́рці, мног. пазадзіра́ць;

задра́ть го́лову задра́ць (задзе́рці) галаву́;

задра́ть руба́ху задра́ць кашу́лю;

задра́ть ко́жицу на па́льце задра́ць ску́рку на па́льцы;

2. (умертвить) задра́ць, задзе́рці, мног. пазадзіра́ць, задушы́ць, мног. пазаду́шваць;

3. (запороть, избить розгами и т. п.) засячы́, захваста́ць;

◊

задра́ть нос задра́ць нос;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zadrżeć

I зак.

1. падзерці; парваць;

2. задзерці; падняць;

zadrżeć ogon — задзерці хвост;

3. перан. пасварыцца; задзерціся з кім;

zadrżeć z kierownictwem — не паладзіць з начальствам;

zadrżeć brodę уст. задзерці бараду; хвост адкінуць

II

zadrż|eć

зак. задрыжаць; здрыгануцца;

~ałem na samą myśl o tym — я здрыгануўся ад адной думкі пра гэта

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)