Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загіба́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
загіба́ецца |
загіба́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
загіба́ўся |
загіба́ліся |
| ж. |
загіба́лася |
| н. |
загіба́лася |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
загіба́цца несов.
1. загиба́ться; (загибаясь, приподниматься — ещё) завора́чиваться; см. загну́цца 1;
2. страд. загиба́ться; завора́чиваться; см. загіба́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загіба́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да загнуцца.
2. Зал. да загібаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сагнуцца, падвярнуцца краем, канцом.
Край старонкі загнуўся.
2. Памерці (разм., груб.).
Падхапіў запаленне лёгкіх, ледзь не загнуўся.
|| незак. загіба́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і загіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загиба́ться возвр., страд. загіна́цца, загіба́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загіба́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. загібаць — загнуць і стан паводле знач. дзеясл. загібацца — загнуцца. Загібанне дроту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Накуве́сіцца ’наваліцца, навіснуць?’, параўн., Вот немец пракляты, вот ірад накувесіўся на нашу волаву (В. Поляк, ЛіМ, 19 лютага 1971 г.), наковёсіцца ’нахмурыцца (пра надвор’е)’, наковёсіць ’нахмурыць’: брові наковесіў (ТС), наку‑ вёзіцца ’прыстаць, прычапіцца без дай прычыны’ (парыц., Янк. Мат.). Фармальна і семантычна блізкае да серб.-харв. накве̏сит се ’нагнуцца, нахіліцца, схіліцца, скрывіцца’: Што си ми се наквесио ту више главе? (Елезовніі Г. Речник косовско-мето- хиског диалекта, 1. Београд, 1932, 437), натквесим се ’звесіцца, навіснуць над чым-небудзь ці над кім-небудзь’ (ђирићљ. Говор Лужнице. Београд, 1983, 147), якія Скок адносіць да kvečiti se Загібацца’ (Скок, 2, 252), аднак несумненная сувязь з беларускім словам дае падставы меркаваць пра агульнае паходжанне ці развіццё ў аднолькавым напрамку на кбжнай з адзначаных тэрыторый. Хутчэй за ўсё да прасл. *vesiti, гл. весіць, вісець, з экспрэсіўнай ko‑ (ky‑, k‑) прэфіксацыяй, адносна якой гл. Дебеляк, Slavistična revija, 5–7, 1954, 169 і інш.; Фасмер, 2, 271 і інш. З у накувёзіцца ў выніку азванчэння с у інтэрвакальным становішчы або збліжэння да вязаць, вязацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)