жа́ліцца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
жа́люся |
жа́лімся |
| 2-я ас. |
жа́лішся |
жа́ліцеся |
| 3-я ас. |
жа́ліцца |
жа́ляцца |
| Прошлы час |
| м. |
жа́ліўся |
жа́ліліся |
| ж. |
жа́лілася |
| н. |
жа́лілася |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
жа́лячыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
жа́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; жа́лься; незак.
1. на каго-што або са злуч. «што». Выказваць жальбу, нездаволенасць; бедаваць.
Ж. на боль у грудзях.
2. на каго (што). Скардзіцца, наракаць на каго-н.; падаваць скаргу.
Ж. на суседа.
|| зак. пажа́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жа́ліцца несов., в разн. знач. жа́ловаться; (выражать неудовольствие — ещё) ропта́ть, се́товать;
ж. на хваро́бу — жа́ловаться на боле́знь;
ж. на каго́-не́будзь — жа́ловаться на кого́-л.;
ж. на лёс — жа́ловаться (ропта́ть, се́товать) на судьбу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жа́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; заг. жалься; незак.
1. Выказваць жальбу, нездаволенасць; бедаваць. — Вот едзем, дык едзем! — жаліўся ціха ў цемені стары барадаты селянін. Нікановіч.
2. Наракаць, скардзіцца на каго‑н.; падаваць скаргу. — Скажы сыну, што не дарую яму, жаліцца пайду. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ліцца sich beklágen, sich beschwéren, Beschwérde führen [éinlegen, éinreichen] (на каго-н., што-н. über A)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разжа́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Падцацца пачуццю жалю, жаласці.
Р. ад кранальнага апавядання.
2. Пачаць занадта жаліцца.
Разжаліўся на свой лёс.
|| незак. разжа́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распла́кацца, -пла́чуся, -пла́чашся, -пла́чацца; -пла́чся; зак.
1. Пачаць моцна плакаць.
Дзіця расплакалася.
2. перан. Пачаць расчулена гаварыць, жаліцца, імкнучыся выклікаць спачуванне (разм.).
Ён умее так р., што расчуліць любога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разны́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ы́ецца; зак.
1. Пачаць многа ныць (у 1 знач.); разбалецца.
Разныліся старыя косці.
2. Пачаць многа ныць (у 2 знач.); жаліцца, надаядаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
bármen
vi дыял. ска́рдзіцца, нарака́ць; жа́ліцца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)