Думныя дваране 9/591

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Думныя людзі 2/197

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

думныя чыны

т. 6, с. 258

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ду́мны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ду́мны ду́мная ду́мнае ду́мныя
Р. ду́мнага ду́мнай
ду́мнае		 ду́мнага ду́мных
Д. ду́мнаму ду́мнай ду́мнаму ду́мным
В. ду́мны (неадуш.)
ду́мнага (адуш.)		 ду́мную ду́мнае ду́мныя (неадуш.)
ду́мных (адуш.)
Т. ду́мным ду́мнай
ду́мнаю		 ду́мным ду́мнымі
М. ду́мным ду́мнай ду́мным ду́мных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ду́ма², -ы, мн. -ы, дум, ж.

Назва розных органаў цэнтральнага, а таксама мясцовага кіраўніцтва ў Расіі ў розныя часы.

Дзяржаўная д.

Баярская д.

Гарадская д.

|| прым. ду́мны, -ая, -ае і ду́мскі, -ая, -ае.

Думныя баяры.

Думскі дэпутат.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ДЗЯК

(ад грэч. diakonos служыцель),

1) начальнік, пісьмавод канцылярыі розных устаноў у Расіі да 18 ст. Напачатку слуга князя, якому даручаліся казна і пісьмовыя справы, з 15 ст. — чын урадавай адміністрацыі, кіраўнік канцылярыі цэнтр. (т.зв. прыказа) і мясц. устаноў. Адрознівалі Дз. гасударавых (царовы, вял. князя, дварцовы), буйных феадалаў, вечавыя (пры гар. вечы), гарадскія, земскія і інш. З 16 ст. былі думныя Дз. (засядалі ў Баярскай думе). У ВКЛ функцыі Дз. выконвалі сакратар і пісар.

2) Святар у праваслаўнай царкве, у абавязкі якога ўваходзіць чытанне св. пісання і спевы на клірасе.

т. 6, с. 136

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)