дзі́ў

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзі́ў дзі́вы
Р. дзі́ва дзі́ваў
Д. дзі́ву дзі́вам
В. дзі́ва дзі́ваў
Т. дзі́вам дзі́вамі
М. дзі́ве дзі́вах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

див миф. дзіў, род. дзі́ва м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзі́ва

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзі́ва дзі́вы
Р. дзі́ва дзі́ў
Д. дзі́ву дзі́вам
В. дзі́ва дзі́вы
Т. дзі́вам дзі́вамі
М. дзі́ве дзі́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ЛАМА́НАЯ РЫ́ФМА,

канцавая рыфма, якая звязвае не цэлыя словы, а толькі часткі іх, раздзеленыя (разламаныя) міжрадковымі паўзамі:

Яны вучылі ненавідзець пана,
яшчэ — кахаць хаўрус сям’і працоў-
ных і працы. І ў абшарпана-
га пастушка будзілі кроў.
(У. Дубоўка. «Там, дзе азёры»).

Пры фармальнай зададзенасці Л.р. можа служыць больш дынамічнаму, рытмічнаму стварэнню вобразаў:

Прысніў-
ся мне
звон дзіў-
ны ў сне.
Прыйшоў
я ў гай —
мой жоў-
ты край.
(Я. Сіпакоў. «Мелодыя на званах»).

В.П.Рагойша.

т. 9, с. 112

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

адхадзі́ць I сов.

1. отходи́ть;

трэ́цюю зіму́ ~дзі́ў у шко́лу — тре́тью зи́му отходи́л в шко́лу;

2. разг. (утомить хождением) отходи́ть;

я ўжо но́гі ~дзі́ў — я уже́ но́ги отходи́л

адхадзі́ць II сов. (вылечить кого-л.) отходи́ть, вы́ходить;

а. хво́рага — отходи́ть больно́го

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́хадзіць I сов., разг. вы́ходить, исходи́ть;

~дзіў уве́сь лес — вы́ходил (исходи́л) весь лес

вы́хадзіць II сов., разг. вы́ходить;

в. хво́рага — вы́ходить больно́го

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апаяса́ць, апаяшу, апаяшаш, апаяша; зак., каго-што.

1. Надзець на каго‑н. пояс, падперазаць каго‑, што‑н.

2. перан. Працягнуцца вакол чаго‑н., абкружыць, ахапіць сабой што‑н. Праз агнявую заслону, што апаясала аэрадром, здавалася, нельга было прабіцца ні жалезу, ні сталі. Шахавец. Праходзячы ў той дом [маўзалей] бясконцаю чаргою, яго [Ільіча] не стужкай мы жалобнай абвілі, Апаясалі мы яго жывой ракою, Жывы людскі вянок навек яму сплялі. Куляшоў. Сто вежаў Прагі залатой, Каменных дзіў яго [Яна Жыжкі] радзімы, Апаясаў фабрычны строй З узвіхранай чупрынай дыму. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астудзі́ць сов.

1. (сделать холоднее) охлади́ть, остуди́ть;

а. ваду́ — охлади́ть (остуди́ть) во́ду;

2. перен., разг. (уменьшить силу чувства и т.п.) охлади́ть;

дрэ́нны рэпертуа́р ~дзі́ў пу́бліку — плохо́й репертуа́р охлади́л пу́блику

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нахадзі́ць сов., разг.

1. находи́ть;

за ме́сяц ~дзі́ў тры́ста кіламе́траў — за ме́сяц находи́л три́ста киломе́тров;

2. походи́ть;

у гэ́тых бо́тах до́ўга не нахо́дзіш — в э́тих сапога́х до́лго не похо́дишь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

згла́дзіць сов.

1. сгла́дить; изгла́дить;

з. няро́ўнасці — сгла́дить неро́вности;

час ~дзіў на́дпісы — вре́мя изгла́дило на́дписи;

2. перен. сгла́дить, скра́сить;

з. недахо́пы — сгла́дить недоста́тки;

◊ з. во́стрыя вуглы́ — сгла́дить о́стрые углы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)