дзю́ны, дзюн, адз. дзю́на, -ы, ж.

Узбярэжныя пясчаныя наносы, якія перамяшчаюцца ветрам.

|| прым. дзю́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзю́ны, дзюн; адз. дзюна, ‑ы, ж.

Пясчаныя пагоркі, нанесеныя ветрам з незамацаванага расліннасцю пяску. [Галіна] спынілася на сыпкім пяску дзюны, каля гнуткай прыбярэжнай вярбы. Мележ.

[Ням. Düne.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дзюны 1/362; 3/580; 4/213; 10/434; 11/466

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ДЗЮ́НЫ

(ням. Düne, адз. л.),

выдмы, формы рэльефу пяскоў, утвораныя ветравой акумуляцыяй. Трапляюцца на ўзбярэжжах мораў, азёр, на рачных тэрасах, зандравых раўнінах, напр., на ўзбярэжжах Балтыйскага, Белага, Аральскага, Каспійскага мораў, на берагах Балхаша і інш. У адрозненне ад барханаў «рогі» Дз. накіраваны супраць ветру. Наветраны схіл доўгі і спусцісты, падветраны — стромкі і пукаты. Выш. да 30 м, зрэдку да 100 м. Не замацаваныя расліннасцю Дз. могуць перамяшчацца ў напрамку пануючых вятроў са скорасцю 1—20 м за год. Адрозніваюць папярочныя, падоўжаныя і парабалічныя Дз. На Беларусі стараж. Дз. трапляюцца на Палессі, Полацкай, Нарачана-Вілейскай і Нёманскай нізінах.

Пясчаная дзюна на ўзбярэжжы Прыбалтыкі.

т. 6, с. 130

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Мацерыковыя дзюны, гл. Барханы

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

мацерыковыя дзюны

т. 10, с. 229

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дзю́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. дзю́на дзю́ны
Р. дзю́ны дзю́н
Д. дзю́не дзю́нам
В. дзю́ну дзю́ны
Т. дзю́най
дзю́наю		 дзю́намі
М. дзю́не дзю́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзю́на,

гл. дзюны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзю́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дзюны. Дзюнны ланцуг. Дзюнныя ўтварэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЫ́ДМЫ,

гл. Дзюны.

т. 4, с. 306

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)